29 آوریل 2024- به گفته ی دانشمندان دانشگاه جان هاپکینز، به نظر می رسد یک داروی آزمایشی از نوع آنتی بادی مونوکلونال به نام mAb43 از شروع دیابت نوع 1 بالینی در موش ها جلوگیری می کند و حتی آن را معکوس می کند و در برخی موارد باعث افزایش طول عمر موش ها می شود.

به گفته ی محققان، این دارو منحصر به فرد است، زیرا سلول های بتای سازنده انسولین را مستقیماً در پانکراس هدف قرار می دهد و برای محافظت از این سلول ها در برابر حملات سلول های سیستم ایمنی بدن طراحی شده است. محققان می گویند که ویژگی این دارو برای چنین سلول هایی ممکن است استفاده طولانی مدت آن توسط انسان را با عوارض جانبی کم، امکان پذیر کند. آنتی بادی های مونوکلونال با شبیه سازی یا ساختن کپی های یکسان از یک رده ی سلولی حیوانی (از جمله انسان) ساخته می شوند.

این یافته ها که به صورت آنلاین و در شماره ی ماه مه ژورنال Diabetes گزارش شده است، احتمال عرضه ی این داروی جدید را برای دیابت نوع 1، افزایش می دهد.

برخلاف دیابت نوع 2 که در آن لوزالمعده انسولین بسیار کمی تولید می کند، در دیابت نوع 1، لوزالمعده دیگر هیچ انسولینی تولید نمی کند زیرا سیستم ایمنی به سلول های پانکراس که آن را می سازند حمله کرده و آنها را از بین برده است.کمبود انسولین در توانایی بدن برای تنظیم سطح قند خون اختلال ایجاد می کند.

دکتر Dax Fu، دانشیار فیزیولوژی و رهبر این تیم تحقیقاتی در دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز، می گوید: «افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید بطور مادام العمر انسولین تزریق کنند و اگر این بیماری به درستی مدیریت نشود با عوارض گسترده از جمله سکته مغزی و مشکلات بینایی مواجه می شوند».

دکتر Fu، گفت: mAb43 به پروتئین کوچکی در سطح سلول های بتا که در خوشه هایی به نام جزایر زندگی می کنند، متصل می شود. این دارو برای ایجاد نوعی سپر یا پوشش برای پنهان کردن سلول های بتا از سلول های سیستم ایمنی که به عنوان "مهاجم" به آنها حمله می کنند، طراحی شده است. محققان از یک نسخه ی موشی آنتی بادی مونوکلونال در این مطالعه استفاده کردند، آنها باید یک نسخه انسانی برای مطالعات روی افراد تولید کنند.

برای مطالعه ی حاضر، محققان به 64 موش غیر چاق که برای ابتلا به دیابت نوع 1 پرورش داده بودند، دوز هفتگی mAb43 را از طریق تزریق داخل وریدی در 10 هفتگی دادند. پس از 35 هفته، همه موش ها غیر دیابتی بودند. یکی از موش ها برای مدتی به دیابت مبتلا شد، اما در هفته 35ام بهبود یافت و آن موش قبل از تجویز آنتی بادی، علائم اولیه دیابت را داشت.

در پنج مورد از موش‌های مستعد دیابتی مشابه، محققان دوز هفتگی mAb43 را تا 14 هفتگی متوقف کردند و سپس دوزها و نظارت را تا 75 هفته ادامه دادند. به گفته محققان، یکی از پنج موش در این گروه به دیابت مبتلا شد، اما هیچ عارضه جانبی در این موش مشاهده نشد.

در آزمایش‌هایی که در آنها mAb43 در اوایل تجویز شد، موش‌ها در مقایسه با گروه کنترل که این دارو را دریافت نکردند و حدود 18 تا 40 هفته عمر کردند، در طول دوره نظارت 75 هفته زندگی کردند.

در مرحله بعد، محققان موش هایی را که mAb43 دریافت کرده بودند، با دقت بیشتری بررسی کردند و از یک نشانگر بیولوژیکی به نام Ki67 استفاده کردند تا ببینند آیا سلول های بتا در پانکراس در حال تکثیر هستند یا خیر. آنها گفتند: پس از درمان با آنتی بادی، سلول های ایمنی از سلول های بتا عقب نشینی کردند و میزان التهاب در ناحیه کاهش یافت. علاوه بر این، سلول های بتا به آرامی شروع به تولید مثل کردند.

دکتر Devi Kasinathan دانشجوی فوق دکترا و یکی از محققان این مطالعه، گفت:"mAb43  در ترکیب با انسولین درمانی ممکن است پتانسیل کاهش تدریجی مصرف انسولین را داشته باشد در حالی که سلول های بتا بازسازی می شوند و در نهایت نیاز به استفاده از مکمل انسولین برای کنترل قند خون را از بین می برد."

محققان دریافتند که mAb43 به طور خاص به سلول های بتا متصل می شود، که حدود 1٪ یا 2٪ از سلول های پانکراس را تشکیل می دهند.

یکی دیگر از داروهای آنتی بادی مونوکلونال، تپلیزوماب، در سال 2022 توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تایید شد. مطالعات نشان داده اند که این دارو شروع بالینی دیابت نوع 1 (مرحله 3) را حدود دو سال به تاخیر می اندازد و به کودکان خردسالی که در معرض ابتلا به این بیماری هستند زمان می دهد تا بالغ شوند و یاد بگیرند که تزریق انسولین مادام العمر و محدودیت های غذایی را مدیریت کنند.

دکتر Fu، گفت:«این امکان وجود دارد که mAb43 بتواند برای مدت طولانی تری نسبت به تپلیزوماب استفاده شود و شروع دیابت را برای مدت طولانی تری به تأخیر بیاندازد، احتمالاً تا زمانی که تجویز می شود».

دکتر Zheng Guo، دانشجوی فوق دکترا و یکی از محققان این مطالعه، گفت: «در تلاشی مستمر، هدف ما توسعه یک نسخه انسانی از آنتی‌بادی و انجام آزمایش‌های بالینی برای آزمایش توانایی آن در پیشگیری از دیابت نوع 1 در انسان است، همچنین ما می خواهیم بدانیم که آیا این آنتی‌بادی دارای عوارض جانبی خارج از ارگان هدف هست یا خیر.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2024-04-experimental-drug-shields-pancreas-diabetes.html