10 آوریل 2024- تحقیق جدید ارائه شده در کنگره ی اروپایی چاقی در ونیز، ایتالیا (کنگره ی ECO، 12تا 15 مه)، توانست توضیح قابل قبولی را برای شیوع بالاتر دیابت نوع 2 در مردان نسبت به زنان ارائه دهد. نتایج این تحقیق در مجله بین المللی چاقی، منتشر شده است.
دکتر دانیل پی اندرسون، سرپرست تیم تحقیق از بخش غدد درون ریز بیمارستان دانشگاه کارولینسکا هادینگ در استکهلم سوئد، گفت: مطالعات قبلی نشان داده‌اند که مردان در سنین پایین‌تر و در وزن کمتری نسبت به زنان به دیابت نوع 2 (TD2) مبتلا می‌شوند و به‌طور کلی، به نظر می‌رسد مردان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. یکی از دلایل این امر ممکن است تفاوت در نحوه واکنش بافت چربی مردان و زنان به انسولین باشد.
وی ادامه داد: بافت چربی اندام اصلی ذخیره ی انرژی اضافی است و این انرژی اضافی به صورت لیپیدهایی به نام تری گلیسیرید که از اسیدهای چرب آزاد تشکیل شده است، ذخیره می شود. وقتی انرژی اضافی وجود داشته باشد، انسولین با کاهش تجزیه تری گلیسیرید (لیپولیز) و کاهش آزاد شدن اسیدهای چرب آزاد به خون، ذخیره انرژی را به عنوان تری گلیسیرید (لیپوژنز) در سلول های چربی افزایش می دهد.
او افزود: در مقاومت به انسولین، سلول های چربی کمتر به انسولین حساس هستند و بنابراین هر دوی این فرآیندها مختل می شوند. این می تواند منجر به گردش بیشتر چربی در جریان خون شود که خطر T2D را افزایش می دهد.
اگر مقاومت سلولهای چربی به انسولین در مردان بارزتر یا شدیدتر از زنان باشد، این می‌تواند توضیح دهد که چرا دیابت نوع 2 در مردان شایع‌تر از زنان است.
برای بررسی بیشتر این موضوع، دکتر اندرسون شاخص مقاومت بافت چربی به انسولین (AdipolR، اندازه گیری حساسیت سلول های چربی به انسولین- مقادیر بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر به انسولین) را در 2344 زن و 787 مرد، با میانگین سنی 44 سال وشاخص توده ی بدنی35کیلوگرم بر متر مربع اندازه گیری کرد.
مردان مقادیر AdipoIR بالاتری نسبت به زنان داشتند، اما تنها زمانی که چاق بودند (شاخص توده بدنی 30 کیلوگرم بر متر مربع یا بیشتر). این مورد هم برای افراد فعال از نظر فیزیکی و هم کم تحرک، و هم در افراد مبتلا به بیماری متابولیک قلبی و هم در افراد بدون این بیماری ها و هم در افرادی که از نیکوتین استفاده می کردند یا نمی کردند، صدق می کرد.
محققان همچنین از بافت چربی زیرگروهی متشکل از 259 زن و 54 مرد که مبتلا به چاقی بودند، بیوپسی گرفتند تا تأثیر انسولین را بر سلول های چربی جدا شده، بررسی کنند.
در این بررسی تفاوت های واضحی بین سلولهای چربی مردان و زنان مشاهده شد. در مردان، در مقایسه با زنان، به 10 برابر غلظت انسولین بیشتر برای جلوگیری از تجزیه ی تری گلیسیرید به اسیدهای چرب نیاز بود و بلاک تجزیه ی تری گلیسرید نیز در مردان کمتر مؤثر بود.با این حال، ظرفیت ذخیره سازی سلول های چربی برای هر دو جنس مشابه بود.
دکتر اندرسون توضیح داد: در افراد چاق، اغلب انرژی اضافی در بدن وجود دارد و انسولین باید ترشح اسیدهای چرب را کاهش داده و ذخیره چربی ها را در بافت چربی افزایش دهد تا اسیدهای چرب آزاد در گردش خون کاهش یابد. هنگامی که تفاوت‌های جنسی را بررسی کردیم، متوجه شدیم که در مردان چاق، مقاومت بافت چربی به انسولین بیشتر است و سطوح بالاتری از اسیدهای چرب آزاد در خون وجود دارد.
تفاوت‌های مشاهده شده بین مردان و زنان عمدتاً به کاهش توانایی انسولین در جلوگیری از تجزیه اسیدهای چرب در سلولهای چربی از مردان مربوط می‌شود تا تفاوت جنسیتی در ظرفیت ذخیره‌سازی.
اسیدهای چرب موجود در جریان خون بر روی کبد، ماهیچه و لوزالمعده تأثیر می‌گذارند و می‌توانند منجر به مقاومت موضعی بیشتر به انسولین در این اندام‌ها شوند و یک دور باطل ایجاد کنند که به مرور زمان می‌تواند منجر به دیابت نوع 2 شود.
محققان به این نتیجه رسیدند که در افراد چاق، مقاومت به انسولین در بافت چربی مردان شدیدتر از زنان است، که ممکن است تا حدی توضیح دهد که چرا دیابت نوع 2 در مردان شایع تر است.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2024-05-sex-differences-adipose-tissue-insulin.html