بهداشت دهان و تأثیر آن بر سایر بخش های بدن

 مسواک زدن و نخ کشیدن دندانها و ویزیت منظم دندانپزشکی می تواند سلامت دندانها ولثه های شما را تأمین کند.اما دانشمندان می گویند:مراقبت بهداشتی صحیح و خوب از دهان برای سلامت کل بدن بسیارمهم است.

 در برخی موارد  مشکلات دهانی می تواند نشانه ای از وجود سایر بیماریها نظیر دیابت باشد. محققین همچنین ارتباط بیماری لثه رابا بیماریهای قلبی، تولد نوزادان نارس و حتی آرتروز زانو اثبات  کردند.

 دکتر Ratcliffeمی گوید: دهان، درگاهی به سایر بخش های بدن است. تحقیقات  نشان داده است بین باکتریهای موجود در دهان والتهابی که این باکتریها در دهان ایجاد می کنند که در بسیاری از بیماریهای دیگر نیز مشاهده می شود ارتباط وجود دارد.

بهداشت دهان از چندین طریق با سلامت سایر بخش های بدن مرتبط است:

 دیابت

یکی از عوارض بیماری دیابت بیمارهای لثه است. دیابت با تغییر عروق خونی که جریان لازم  برای ترمیم و تغذیه ی لثه ها را فراهم می کند، موجب ضعیف شدن لثه ها ومستعد شدن آنها  به عفونت میگردد. از آنجائیکه در دیابت مقدار قندخون افزایش می یابد درصورت عدم کنترل بیماری ، بالا بودن طولانی مدت قند در دهان می تواند به رشد باکتریها کمک  کند.

 درسال 2011 تحقیقی در این زمینه نشان داد که دندانپزشکان در 73 درصد از موارد می توانند بر اساس تعداد دندانهای از دست رفته ی بیمار و همچنین وجود فواصل غیر طبیعی  بین دندانها و لثه، بیماری دیابت را تشخیص دهند. چنانچه دندانپزشکان آزمایش قند خون تقاضا نمایند صحت این نتایج تا 92 درصد افزایش می یابد.

 بیش از 7 میلیون نفر از ابتلا خود به بیماری دیابت بی اطلاع هستند. دندانپزشکان نقش بسیار مهمی درشناسایی این افراد دارند وشاید اولین پزشکانی باشند که از وجود این بیماری در فرد مطلع می شوند.

بیماری قلبی

 مطالعات زیادی ارتباط  بیماریهای پریودنتال که یک بیماری مزمن عفونی باکتریایی درلثه ها است را با افزایش خطر حمله ی قلبی و سکته به اثبات رسانده اند. برای مثال در یک بازنگری از 9 مطالعه در سال 2003 مشخص گردید که افراد مبتلا به بیماریهای پریودنتال 19 درصد بیشتر به بیماریهای قلبی عروقی مبتلا می شوند (در مقایسه با افرادی که به بیماری پریودنتال مبتلا نیستند). دلیل این ارتباط هنوز مشخص نیست. برخی از محققین معتقدند بیماریهای پریودنتال سبب افزایش التهاب دربدن می شود که این خود یک فاکتور خطر برای بیماری قلبی است. سایرین معتقدند باکتریهایی که دردهان یافت می شوند راه خود را از طریق جریان خون به سایر بخش های بدن می یابند و موجب ساخته شدن پلاک درسرخرگها می گردند. درسال 2005 محققین دانشگاه فلوریدا باکتریهای دهان را در پلاکهای  درون سرخرگها یافتند.

 اگر چه هنوز زود است که بطور قاطع علت بیماری قلبی را بهداشت بد دهان معرفی کنیم اما دو عامل دیگر یعنی سیگار و افزایش سن و دیابت می توانند  همراه با سایر عوامل موجب بروز بیماری قلبی شوند. سال گذشته انجمن قلب آمریکا اعلام  کرد که شواهد قطعی درمورد ابتلا به بیماری قلبی به دلیل بیماریهای لثه وجود ندارد یا به عبارت  دیگر درمان دندانها  نمی تواند از ابتلا به بیماریهای قلبی جلوگیری کند. اما در مواردی مانند  اندوکاردیتیس که در آن لایه ی پوشاننده ی دریچه های قلب دچار التهاب می شود که علت شایع  آن وجود باکتریها از جمله باکتریهای دهان است که از طریق خون به قلب می رسند، این ارتباط ثابت شده است.

بنا به گزارش محققین کلینیک مایو اگربهداشت دهان و دندان ضعیفی داشته باشید برای مثال مسواک زدن دندانهایتان موجب پارگی بافت دهان شود و باکتریها بتوانند وارد جریان خون شوند ممکن است به ناراحتی قلبی مبتلا شوید، البته این وضعیت درافرادی که قلب آنها سالم است بسیار نادر اتفاق می افتد.

بهداشت دهان و حاملگی

 مطالعات نشان می دهد که وجود بیماریهای پریودنتال در زنان باردار موجب افزایش خطر زایمان زودتر از موعد می شود.در حالیکه این مطالعات نتوانسته است رابطه ی علت و معلولی بین عفونت لثه و زایمان زود رس را به اثبات برساند اما برخی از محققین به پاسخ ایمنی به چنین عفونت هایی و تحریک زایمان  زودرس مشکوک  هستند. با این وجود تحقیقات نشان می دهد درمان بیماری پریودنتال در کاهش خطر زایمان زودرس موثر بنظر نمی رسد.  در سال 2011 محققین استرالیایی دریافتند که زنان مبتلا به بیماریهای پریودنتال نسبت به افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند ، دیرتر باردار می شوند.

آرتروز زانو

در تحقیقی که در سال 2012 انجام شد دانشمندان دریافتند که باکتریهای دهانی موجب ایجاد برخی از موارد آرتروز زانو و روماتوئید آرتریت می شوند.

محققین با آزمایش مایع سینویال که در مفاصل یافت می شود در 36 فرد مبتلا به آرتروز زانو دریافتند که 5 نفر از این بیماران در مایع سینویال زانوی خود دارای باکتریهای لثه بودند. در دو نفر از بیماران  باکتریهای موجود در مایع مفصلی از نظر ژنتیکی با  باکتریهای دهان مطابقت داشت.

وجود باکتریها در مفاصل می تواند آرتریت را تشدید کند.محققین می گویند: از آنجائیکه این تحقیق در ابعاد کوچکی انجام شده است برای تایید و تاثیر باکتریهای دهان در بروز و تشدید آرتروز باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

بیماریهای تنفسی

باکتریهای موجود در دهان ممکن است راه خود را به ریه باز کنند اگر فردی دارای پلاک دندانی باشد یا با فردی که پلاک دندانی دارد در تماس باشد، این باکتریها ممکن است سبب پنومونیا یا سایر بیماریهای خطرناک تنفسی شوند. این خطر در افراد مستعد و دارای شرایط زمینه ای بیشتر است. دانشمندان دانشگاه مریلند می گویند: وجود این باکتریها در راه های هوایی می تواند بیماریهای مزمن ریوی را مانند emphysemaتشدید کند.

تاریخچه ی کامل پزشکی

معمولاٌ افراد فکر نمی کنند که سلامت دهان آنها با سلامت سایر بخش های بدنشان مرتبط می باشد. در حقیقت بسیاری از مردم از دادن اطلاعات کامل پزشکی خود برای ثبت در پرونده ی دندانپزشکی طفره می روند. چون تصور می کنند این موضوعات بهم مرتبط نمی باشد برای مثال داروهایی را که مصرف می کنند در پرونده ی خود ذکر نمی کنند. برای مثال داروهایی که فرد برای درمان سرطان سینه ،سرطان پروستات یا پوکی استخوان مصرف می کند می تواند در توانایی  استخوان برای ترمیم در برخی از جراحی های لثه تأثیر گذاشته و ترمیم را کاهش دهد و چنانچه بعد ازکشیدن دندان، استخوان ترمیم نشود ممکن است منجر به عفونت  گردد. باید به بیماران در این مورد آگاهی داده شود تا تمام اطلاعات وتاریخچه ی بیماریها و داروهایی را که مصرف می کنند در اختیار دندانپزشک خود قرار دهند.

منبع:livescience.com