30 سپتامبر 2024 - به گفته ی تیمی از محققان در بریتانیا، پیشرفتی در کوچک سازی نوعی اسکنر که از نور لیزر به جای اشعه ایکس مضر برای دیدن جزئیات بی سابقه ای در زیر پوست ما استفاده می کند، ممکن است به انقلابی در تصویربرداری پزشکی منجر شود.

این دستگاه که توسط دانشمندان دانشگاه کالج لندن (UCL) ساخته شده است، به ویژه در تصویربرداری از رگ های خونی موثر است و آن را به ابزاری اساسی برای تشخیص و مدیریت بیماری هایی مانند دیابت، آرتریت و برخی سرطان ها تبدیل می کند.

در این روش از تکنیکی به نام توموگرافی فوتو آکوستیک (PAT) استفاده می‌شود که با نور لیزر و امواج اولتراسوندی که در بافت‌های خاص ایجاد می‌کند، تصویری سه‌بعدی از زیست‌شناسی ما در زمان واقعی ارائه می دهد.

این تکنیک بیش از 20 سال پیش ابداع شد، اما نسخه های قبلی برای ضبط یک تصویر به چندین ثانیه یا چند دقیقه زمان نیاز داشتند .تیم UCL این زمان را به یک ثانیه یا کمتر کاهش داده است.

اسکن‌ها التهاب اطراف یک توده را بر روی پوست طی چند روز نشان می‌دهند. عکس: دانشگاه کالج لندن

آنها امیدوارند که با این پیشرفت بتوانند یک اسکنر دستی را برای استفاده ی معمول در کلینیک ها ابداع کنند تا استفاده از اشعه ایکس مضر یا ابزارهای تصویربرداری چند میلیون پوندی مانند MRI را منسوخ کنند.

پروفسور پل بیرد، فیزیکدان پزشکی در UCL که در این تحقیق مشارکت داشت، گفت: « پیشرفت‌های فنی، این سیستم را برای اولین بار برای استفاده بالینی مناسب کرده و به ما اجازه می‌دهد به جنبه‌هایی از زیست‌شناسی و بیماری‌های انسان نگاه کنیم که قبلاً قادر به انجام آن نبوده‌ایم».

سرعتی که اسکنر می تواند عکس بگیرد به دستگاه امکان می دهد فرآیندهایی مانند جریان خون را در زمان واقعی ببیند.

پروفسور بیرد،گفت: «این سرعت از تار شدن ناشی از حرکت جلوگیری می کند و تصاویری با جزئیات بسیار با کیفیت ارائه می دهد که هیچ اسکنر دیگری قادر به ارائه ی آن نیست. همچنین به این معنی است که به جای زمان پنج دقیقه یا بیشتر، می توان تصاویر را در زمان واقعی به دست آورد که تجسم رویدادهای فیزیولوژیکی پویا را ممکن می کند».

آزمایش این اسکنر شامل بیماران مبتلا به دیابت در مراحل اولیه، بینش جدیدی را در مورد جریان خون کم در پاهای آنها نشان داد که یکی از دردناک ترین و سخت ترین عوارض این بیماری است.

دکتر اندرو پلامب، یکی از نویسندگان این مقاله و دانشیار تصویربرداری پزشکی در UCL، گفت: «تاکنون ما نتوانسته‌ایم شاهد چگونگی بروز یا پیشرفت این آسیب باشیم. در یکی از بیمارانمان، ما ‌توانستیم عروق صاف و یکنواخت را در پای چپ ببینیم و رگ‌های تغییر شکل یافته و خمیده ای را در همان ناحیه در پای راست ببینیم، که نشان‌دهنده مشکلاتی است که ممکن است در آینده منجر به آسیب بافتی شود».

محققان امیدوارند که این اسکنر PAT بتواند تشخیص و درمان سرطان را نیز بهبود بخشد.

دکتر Nam Huynh، استادفیزیک پزشکی و مهندسی زیست پزشکی UCL که به توسعه ی این اسکنر کمک کرده است، گفت: " تومورهای سرطانی اغلب دارای تراکم بالایی از رگ های خونی کوچک هستند که با استفاده از سایر تکنیک های تصویربرداری به خوبی خود را نشان نمی دهند.تصویربرداری فوتوآکوستیک می تواند برای کمک به جراحان سرطان برای تشخیص بهتر بافت تومور از بافت طبیعی با تجسم عروق خونی در تومور، کمک به اطمینان از برداشتن تمام تومور در طول جراحی و به حداقل رساندن خطر عود استفاده شود".

محققانUCL ، گفتند: برای نشان دادن پتانسیل این فناوری قبل از تبدیل شدن به دستگاهی برای استفاده ی معمول در کلینیک‌ها، به کار بیشتری با گروه بزرگ‌تری از بیماران نیاز داریم.

منبع:

https://news.sky.com/story/new-miniature-scanner-could-revolutionise-diagnosis-of-diseases-like-cancer-diabetes-and-arthritis-13225175