۱۱ژوئن ۲۰۲۵ - در مطالعه ای که اخیراً در مجله ی بین المللی اپیدمیولوژی منتشر شده است، محققان ارتباط بین تنوع غذایی و بروز دیابت نوع ۲(T2D) را بررسی کردند.
دیابت در سال ۲۰۲۱بیش از ۱۰ درصداز جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار داده بود و دیابت نوع ۲حدود ۹۰درصداز تشخیص های دیابت و اکثر بارهای مرتبط را تشکیل می دهد. بنابراین، پیشگیری از دیابت نوع ۲همچنان یک اولویت برای سیاست گذاری و مراقبت های بهداشتی است. رژیم غذایی به عنوان یک عامل قابل اصلاح در پیشگیری از دیابت نوع ۲شناخته می شود. تنوع غذایی، یک جنبه حیاتی از تغذیه سالم است و برخلاف کمیت، کیفیت یا دفعات مصرف غذا، نشان دهنده تنوع غذاهای مصرفی است.
یک رژیم غذایی سالم ممکن است فاقد تنوع باشد و یک رژیم غذایی متنوع لزوماً حاوی نمک، چربی های ترانس یا انرژی کمتری نباشد. تنوع غذاهای غنی از پروتئین برای سلامت و مدیریت دیابت نوع ۲مهم است. علاوه بر این، شواهد نشان داده است که مصرف کل پروتئین بر خطر ابتلا به دیابت نوع 2 تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، مقادیر بالاتر پروتئین حیوانی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد، در حالی که هیچ ارتباطی با مقدار پروتئین گیاهی وجود ندارد. علاوه بر این، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بر اساس زیرگروه پروتئین حیوانی متفاوت است.
مقدار بالاتر مصرف گوشت فرآوری شده و قرمز، بروز دیابت نوع 2 را افزایش می دهد، در حالی که به نظر می رسد محصولات لبنی تاثیر محافظتی داشته باشند. غذاهای غنی از پروتئین های مختلف حاوی ترکیبات زیست فعال متعددی هستند و اثرات بیولوژیکی و سهم نسبی مصرف پروتئین ممکن است بسته به اینکه رژیم غذایی از نظر پروتئین حیوانی یا گیاهی متنوع باشد، متفاوت باشد. با این حال، هیچ مطالعه ای تنوع در غذاهای غنی از پروتئین را بر اساس منبع غذایی، بررسی نکرده است.
درباره ی این مطالعه
محققان در مطالعه حاضر ارتباط بین تنوع غذایی و بروز دیابت نوع 2 را بررسی کردند. داده ها از مطالعه EPIC-InterAct به دست آمد. پنج امتیاز تنوع غذایی(DDS) از داده های غذایی خود گزارش شده، استخراج شد. این موارد شامل تنوع گروه‌های غذایی(DDS-total5) و تنوع در زیرگروه های سبزیجات (DDS-veg)، گوشت و جایگزین‌های آن (DDS-meat)، پروتئین حیوانی(DDS-ProtA) و پروتئین گیاهی(DDS-ProtP) بود.
گروه های غذایی شامل غلات، لبنیات، میوه‌ها، سبزیجات، گوشت و منابع جایگزین بودند. زیرگروه‌های سبزیجات شامل سبزیجات ریشه ای، برگ دار، میوه ای و سایر سبزیجات بودند. زیرگروه های پروتئین گیاهی شامل حبوبات، آجیل و دانه ها، برنج و ماکارونی، نان و سایر غلات بودند. زیرگروه های گوشت و جایگزین شامل گوشت قرمز و فرآوری شده، مرغ، گوشت اندام ها، ماهی و غذاهای دریایی، تخم مرغ، حبوبات، دانه ها و آجیل بودند.
زیرگروه های پروتئین حیوانی شامل گوشت فرآوری شده، گوشت قرمز، پنیر، شیر و لبنیات، گوشت اندام ها، ماهی و غذاهای دریایی، مرغ و تخم مرغ بودند. از مدل‌های رگرسیون کاکس وزنی پرنتیس برای ارزیابی ارتباط احتمالی بین هرDDS و بروز دیابت نوع 2، که بر اساس جنسیت و وضعیت چاقی طبقه بندی شده بودند، استفاده شد. تجزیه و تحلیل رگرسیون کاکس برای ارزیابی تغییر اثر بر اساس جنسیت و چاقی انجام شد.
یافته ها
جمعیت مورد مطالعه شامل ۲۳۶۴۹نفر از هشت کشور اروپایی، از جمله ۱۰۳۶۳مورد ابتلا به دیابت نوع ۲بود. به طور متوسط، افراد به مدت ۹.۹سال یا ۲۳۴,۳۲۴نفر-سال پیگیری شدند. مصرف چهار یا پنج منبع پروتئین گیاهی با کاهش بروز دیابت نوع ۲در سراسر کشورها در مقایسه با عدم مصرف همراه بود.
علاوه بر این، مصرف هر زیرگروه جدید پروتئین گیاهی با ۴ درصدکاهش بروز دیابت نوع ۲همراه بود. تنوع پروتئین گیاهی با بروز دیابت نوع ۲در زنان رابطه معکوس داشت. بروز دیابت نوع ۲در زنانی که سه زیرگروه از پروتئین های گیاهی را مصرف می کردند، ۲۵ درصدکمتر بود. علاوه بر این، در حالی که تنوع پروتئین گیاهی ارتباط معکوسی با بروز دیابت نوع ۲در افراد چاق و بدون چاقی نشان داد، این نتیجه فقط برای افراد بدون چاقی مرکزی از نظر آماری معنی دار بود. با این حال، افرادی که چاقی مرکزی نداشتند و چهار تا پنج زیرگروه از پروتئین های گیاهی را مصرف می کردند، ۱۸ درصدکمتر به دیابت نوع ۲مبتلا شدند، یافته ای که تقریباً معنی دار بود(HR =0.82، بازه ی اطمینان ۹۵ درصد: 0.68-1.00).
برای DDS-total5 و DDS-veg، بالاترین امتیاز با کاهش بروز دیابت نوع ۲در مقایسه با پایین ترین امتیازها همراه بود. هر گروه غذایی اضافی در رژیم غذایی با ۹ درصدکاهش بروز دیابت نوع ۲همراه بود. مصرف پنج گروه غذایی با کاهش بروز دیابت نوع ۲در زنان همراه بود(HR =0.86، بازه ی اطمینان ۹۵ درصد: 0.77 تا 0.96) و در حالی که الگوی مشابهی در مردان مشاهده شد، این ارتباط از نظر آماری برای آنها معنی دار نبود(HR =0.84، بازه ی اطمینان ۹۵ درصد: 0.68-1.04).
مصرف حداقل سه نوع مختلف سبزیجات، بروز دیابت نوع 2 را در مردان 15٪ کاهش داد(HR=0.85، بازه ی اطمینان ۹۵ درصد:0.73-0.99).به همین ترتیب، مصرف چهار و پنج گروه غذایی اصلی، بروز دیابت نوع 2 را در افراد بدون چاقی مرکزی 17٪ و 21٪ کاهش داد. هیچ ارتباط واضحی برای DDS-ProtA و DDS- گوشت شناسایی نشد. با این وجود، DDS- گوشت بالاتر با بروز دیابت نوع 2 در افراد بدون چاقی مرکزی مرتبط بود. جالب توجه است که برخی از این یافته ها با فرضیه ی اولیه ی محققان مبنی بر اینکه "تنوع بیشتر برای مردان و افراد چاق محافظت کننده تر خواهد بود"، مغایرت داشتند. همچنین لازم به ذکر است که اگرچه روندها گاهی بین زیرگروه ها متفاوت بود، اما این مقاله گزارش داد که آزمون های آماری رسمی برای این تعاملات اغلب معنی دار نبودند که تفسیر محتاطانه از این تفاوت ها را ضروری می کند.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، مصرف چهار یا پنج منبع مختلف پروتئین گیاهی به طور مداوم با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در مقایسه با عدم مصرف این منابع مرتبط بود. مصرف چهار زیرگروه سبزیجات و پنج گروه اصلی غذایی نیز با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط بود.
با این حال، محققان خاطرنشان کردند که برخی از این ارتباطات هنگام انجام تجزیه و تحلیل های اضافی تضعیف شدند. به عنوان مثال، ارتباط بین تنوع سبزیجات و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در مردان پس از در نظر گرفتن سایر نمرات تنوع غذایی، دیگر از نظر آماری معنی دار نبود، که نشان می دهد یافته های این تحقیق باید با احتیاط تفسیر شوند.
نویسندگان این مطالعه همچنین به چندین محدودیت اشاره کردند، از جمله این که یافته ها این مطالعه به داده‌های غذایی خود گزارش شده جمع آوری شده در یک نقطه زمانی واحد متکی هستند که ممکن است تغییرات در رژیم غذایی را در طول سال ها نشان ندهند. علاوه بر این، از آنجایی که جمعیت مورد مطالعه اروپایی بود، نتایج ممکن است به سایر جمعیت ها قابل تعمیم نباشد.
به طور کلی، این یافته ها از دستورالعمل های غذایی برای مصرف مواد غذایی از پنج گروه غذایی و گنجاندن انواع سبزیجات و پروتئین های گیاهی در رژیم غذایی پشتیبانی می کنند.
منبع:
https://www.news-medical.net/news/20250611/Why-choosing-different-foods-each-day-could-lower-your-diabetes-risk.aspx