۲۶مه ۲۰۲۵ - محققان دانشگاه پزشکی Wenzhou، طحال را به عنوان یک مکان مناسب برای پیوند جزایر لانگرهانس در نظر گرفته اند و کنترل طولانی مدت دیابت را بدون بار سرکوب کامل سیستم ایمنی امکان پذیر کرده اند. ریمدلینگ طحال با استفاده از نانوذرات، به جزایر لانگرهانس موش، موش صحرایی و انسان پیوند شده، اجازه داد تا قند خون طبیعی را در جوندگان دیابتی و میمون های سینومولگوس بازیابی کنند.
در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی سلول های بتای طبیعی(تولید کننده ی انسولین) که در خوشه های پانکراس به نام جزایر لانگرهانس قرار دارند را از بین می برد. پیوند جزایر لانگرهانس، این خوشه ها را از پانکراس اهدا کننده به ورید پورتال کبد گیرنده منتقل می کند، جایی که در ریزرگ های کبدی قرار می گیرند. پس از قرارگیری در محل، ترشح انسولین را از سر می گیرند تا تعداد تزریقات انسولین را کاهش دهند یا بیمار را بکلی از تزریق انسولین بی نیاز کنند، و کنترل قند خون را بازیابی نمایند.
پیوند مبتنی بر کبد دارای معایب قابل توجهی است. حمله ایمنی، فشار کم اکسیژن و سفتی بافت کبدی اغلب اکثر جزایر لانگرهانس پیوند شده را در عرض چند ساعت از بین می برد. بیش از 70٪ سلول ها قبل از پیوند از بین می روند و باعث می شوند که برای هر گیرنده به چندین اهدا کننده نیاز باشد و موفقیت درمانی کاهش یابد.
مکان های جایگزین مانند چشم، اومنتوم و عضله مخطط بررسی شده اند، اما هر کدام عوارضی از جراحی تهاجمی گرفته تا بقای ضعیف جزایر لانگرهانس یا الگوهای غیرطبیعی تحویل انسولین را ایجاد می کنند.
در مطالعه ی اخیر با عنوان "پیوند جزایر لانگرهانس در طحال های بازسازی شده با نانوذرات ایمونومدولاتوری" که درScience Translational Medicine منتشر شده است، محققان طحال ها را با نانوذرات سیلیس پوشیده شده با گلوکومانان مهندسی کردند تا یک محیط عروقی و سرکوب کننده ی سیستم ایمنی برای جزایر لانگرهانس پیوند شده، ایجاد کنند.
محققان این استراتژی پیوند را در موش ها و میمون های ماکاک سینومولگوس آزمایش کردند. مدل های موشی، جزایر لانگرهانس گرفته شده از موش یا موش صحرایی را دریافت کردند، در حالی که میمون ها جزایر لانگرهانس انسانی از دو اهدا کننده را دریافت کردند. شرایط دیابت با استفاده از استرپتوزوتوسین در هر دو گونه القا شد. در میمون های ماکاک، تزریق و پیوند نانوذرات با هدایت سونوگرافیB انجام شد و پس از آن رژیم های سرکوب کننده سیستم ایمنی متناسب با شرایط اعمال شد.
نانوذرات سیلیس پوشیده شده با گلوکومانان کونژاک، به طحال موش ها و میمون های ماکاک تزریق شدند تا ساختار بافت را بازسازی کرده و ایمنی موضعی را تعدیل کنند.
در موش ها، این روش شامل چهار تزریق نانوذرات طی دو هفته پس از جابجایی جراحی طحال به یک محل خارج از صفاق بود. در میمون های ماکاک، نانوذرات به مدت چهار هفته به صورت هفتگی تحت هدایت سونوگرافی به قطب های فوقانی، میانی و تحتانی طحال تزریق شدند.
پیوندهای جزایر لانگرهانس از پانکراس موش، موش صحرایی یا انسان با استفاده از هضم کلاژناز و خالص سازی با شیب چگالی تهیه شدند. جزایر لانگرهانس موش و موش صحرایی مستقیماً به طحال های بازسازی شده در موش های دیابتی پیوند زده شدند.
جزایر لانگرهانس انسانی تحت هدایت سونوگرافی به طحال میمون های ماکاک تزریق شدند و با سرکوب سیستم ایمنی تنظیم شده برای گروه آزمایش پشتیبانی شدند. وضعیت گلایسمی با اندازه گیری های متوالی قند خون، سنجش انسولین و پپتید C و آزمایش تحمل گلوکز پیگیری شد. جزایر لانگرهانس پیوند شده به طحال های بازسازی شده، پیوندهای پایدار و بادوامی را تشکیل دادند. در موش های دیابتی، جزایر لانگرهانس موش های صحرایی و موش های صحرایی به مدت ۹۰روز زنده ماندند و ساختار غدد درون ریز معمول خود را حفظ کردند. بدون بازسازی طحال(remodeling)، پیوندها ظرف یک هفته از بین رفتند.
ادغام سریع عروقی، بقای پیوند را پشتیبانی کرد. رگ های خونی ظرف چند روز به پیوندها نفوذ کردند و شبکه های عروقی متراکم ظرف دو هفته تشکیل شدند. در میمون های ماکاک، جزایر لانگرهانس انسانی حداقل به مدت ۲۸روز دست نخورده باقی ماندند و بدون عوارض ساختاری، رگ زایی واضحی را نشان دادند.
طحال های بازسازی شده یک محیط ایمنی محلی ایجاد کردند که از تحمل پیوند پشتیبانی می کرد. در موش ها، درمان با نانوذرات، سلول های T تنظیمی و ماکروفاژهای M2 را افزایش داد در حالی که سلول های T مؤثر و سیتوکین های پیش التهابی را کاهش داد. جزایر لانگرهانس پیوندی، حتی در میان موانع گونه ای، حداقل پاسخ های آنتی بادی یا سیتوکین را ایجاد کردند.
در میمون های ماکاک، طحال های بازسازی شده، بازسازی ایمنی مشابهی را با بیان ژن ضدالتهابی و کاهش فعال سازی سلول های T نشان دادند. آزمایش های آزمایشگاهی تأیید کردند که نانوذرات، تکثیر سلول های T را سرکوب کرده و قطبی شدن ماکروفاژها را به سمت یک فنوتیپ تنظیمی ارتقا دادند. جزایر لانگرهانس پیوند شده در طحال های بازسازی شده، به سرعت کنترل قند خون را در موش های دیابتی بازیابی کردند. قند خون طبیعی در عرض چند روز به دست آمد و تا 90 روز با جزایر لانگرهانس موش و موش صحرایی حفظ شد. تحمل گلوکز و ترشح انسولین با گروه کنترل سالم مطابقت داشت.
در میمون های ماکاک، پیوندهای جزایر لانگرهانس انسانی حداقل 28 روز آزادسازی انسولین و پپتید C را حفظ کردند. پایداری گلایسمی تحت سرکوب ایمنی کمتر، حفظ شد و طحال برداری این اثر را معکوس کرد و عملکرد وابسته به پیوند را تأیید کرد.
محققان نتیجه گرفتند که بازسازی طحال جایگزین مناسبی بجای پیوند جزایر لانگرهانس مبتنی بر کبد ارائه می دهد. ریزمحیط مهندسی شده از بقا و عملکرد جزایر لانگرهانس در گونه های مختلف با مداخله ایمنی کمتر، پشتیبانی می کند.
این رویکرد، روشی کم تهاجمی تر، قابل اعتمادتر و کم خطرتر برای بازیابی تولید انسولین در دیابت نوع ۱ ارائه می دهد،در حالی که هنوز مطالعات طولانی مدت و آزمایش های بالینی مورد نیاز است، نتایج اولیه به عنوان یک استراتژی که می تواند درمان های مبتنی بر جزایر لانگرهانس را به استفاده بالینی معمول نزدیک تر کند، امیدوارکننده به نظر می رسند.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2025-05-spleen-based-islet-transplantation-glycemic.html