27 سپتامبر 2024-  فاز سوم کارآزمایی SURPASS-4 که در سال 2021 منتشر شد، نشان داد که تیرزپاتید قند خون را کاهش می دهد و نسبت به انسولین گلارژین (انسولین طولانی اثر) کاهش وزن بهتری را برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 (T2D) به همراه دارد. اکنون تحقیقات جدید که طیف وسیعی از پیش‌بینی‌کننده‌های بالقوه را برای حفظ کنترل قند خون و کاهش وزن بررسی کرده است، نشان می‌دهد که کاهش وزن بیشتر، عملکرد بهتر سلول‌های β، و کاهش بیشتر کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم(LDL-C  یا کلسترول بد) در طول سال اول درمان با تیرزپاتید، قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های نتایج بلندمدت بهتر هستند.

نتایج آخرین تجزیه و تحلیل داده های کارآزمایی SURPASS-4 در نشست سالانه انجمن اروپایی برای مطالعه دیابتEASD)) در سال جاری ارائه شد.

پروفسورSteven E Kahn ، سرپرست تیم تحقیق از VA Puget Sound Care System و دانشگاه واشنگتن، توضیح داد: برای افراد مبتلا به دیابت، کاهش و حفظ سطوح پایین تر قند خون برای به حداقل رساندن خطر عوارض طولانی مدت مانند آسیب عصبی، آسیب کلیوی و افزایش خطر بیماری قلبی و مشکلات چشمی، مهم است. اما همه افراد با tirzepatide نتایج یکسانی دریافت نمی کنند. یافته های ما بینشی را در مورد اینکه چرا برخی از افراد ممکن است در کاهش وزن و کنترل قند خون در طولانی مدت موفق تر از دیگران باشند، ارائه می دهد.

دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن و پیشرونده است که در آن بدن به طور معمول انسولین نمی سازد یا از آن استفاده نمی کند و منجر به سطوح بالای گلوکز در خون می شود. بیش از 30 میلیون آمریکایی مبتلا به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، اما علیرغم در دسترس بودن بسیاری از داروها برای درمان دیابت، تنها حدود نیمی از بزرگسالان آمریکایی مبتلا به T2D به هموگلوبین A1c هدف کمتر از 7 درصد (HbA1c؛ معیاری برای کنترل قند خون)می‌رسند.

تیرزپاتید، با تقلید از هورمون های GLP-1 و GIP که به طور طبیعی توسط روده بعد از غذا ترشح می شوند، عمل می کند و باعث ترشح انسولین می شود. همچنین با کاهش زمان تخلیه ی معده و تعامل با مناطقی در مغز که گیرنده های GLP-1 را برای سیگنال سیری در خود جای داده اند، اشتها را کاهش می دهد. این دارو برای درمان T2D توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده در ماه می 2022 تأیید شد.

کارآزمایی SURPASS-4 دوزهای مختلف تیرزپاتید (5، 10 یا 15 میلی‌گرم) را با انسولین گلارژین در 1995 بزرگسال (میانگین سنی 63.6 سال؛ 38 درصد زن) مبتلا به دیابت نوع 2 که در معرض افزایش خطر حوادث قلبی عروقی بودند(متوسط  ​​HbA1c= 8.5%؛ وزن 90.3 کیلوگرم؛ شاخص توده ی بدنی 32.6کیلوگرم بر متر مربع) مقایسه کرد.

به طور متوسط، HbA1c در شرکت کنندگان تحت درمان با تمام دوزهای تیرزپاتید،بیش از افراد تحت درمان با انسولین گلارژین، کاهش یافت و نسبت بیشتری از این افراد به هدف HbA1c کمتر یا مساوی 6.5 درصد در 52 هفته (67%، 73% و 81 درصد به ترتیب با 5، 10 و 15 میلی گرم تیرزپاتید) دست یافتند. به طور مشابه، کاهش وزن معنی دار بالینی (حداقل 10٪) در 35٪، 52٪ و 65٪ از شرکت کنندگان با 5، 10 و 15 میلی گرم تیرزپاتید به دست آمد.

در این آخرین تجزیه و تحلیل، محققان تصمیم گرفتند تا پیش‌بینی‌کننده‌های بالینی و بیوشیمیایی دستیابی و حفظ HbA1c و کاهش وزن را در هفته‌های 52 و بعد از آن شناسایی کنند.

دستیابی به قند خون هدف و کنترل وزن پایدار به عنوان افزایش 0.2٪ یا کمتر در HbA1c و افزایش وزن 2 کیلوگرم یا کمتر پس از هفته ی 52ام تعریف شد.

از 619 شرکت کننده تحت درمان با تیرزپاتید که در هفته ی 52ام به هدف HbA1c کمتر یا برابر با 6.5 درصد رسیدند، 75 درصد، 80 درصد و 83 درصد از افراد (5، 10 و 15 میلی گرم) HbA1c خود را تا پایان شرکت در آزمایش (میانگین 85 هفته، حداکثر 104 هفته) حفظ کردند.

پس از تنظیم نتایج برای دوز تیرزپاتید، سن و جنس، آنالیزها نشان داد که مهم‌ترین عوامل پیش‌بینی‌کننده ی کنترل قند خون در هفته 52ام، دوز بالاتر تیرزپاتید بود؛ و مهم‌ترین عوامل پیش‌بینی‌کننده در شروع مطالعه، مدت زمان کوتاه‌تر ابتلا به دیابت،HbA1c  کمتر، عملکرد بالاتر سلول‌های بتا؛ درمان دارویی با متفورمین به تنهایی، و نسبت طبیعی آلبومین کراتینین ادرار (نشانگر آسیب یا بیماری کلیوی) بود.

عواملی که کنترل پایدار قند خون را پیش‌بینی می‌کنند، عدم استفاده از سولفونیل اوره(یک دسته از داروها برای درمانT2D)، کاهش کمتر قند خون ناشتا و کاهش وزن بیشتر در طول 52 هفته ی اول و عملکرد بالاتر سلول‌های بتا در هفته ی 52ام بود.

برای مثال، افرادی که دوز بالاتر (15 میلی‌گرم) تیرزپاتید را مصرف می‌کردند، 39 درصد بیشتر از افرادی که با دوز پایین‌تر (5 میلی‌گرم) درمان می شدند، کنترل قند خون خود را حفظ کردند، در حالی که زنان 48 درصد بیشتر از مردان احتمال داشت که کنترل قند خون خود را حفظ کنند. همچنین هر 5 کیلوگرم کاهش وزن بیشتر از شروع مطالعه تا هفته 52ام، احتمال کنترل قند خون را 25 درصد بالا می برد.

از 437 شرکت کننده ی تحت درمان با تیرزپاتید که از نظر بالینی به کاهش وزن قابل توجه حداقل 10 درصدی در هفته 52 دست یافتند، 79 درصد، 81 درصد و 82 درصد (به ترتیب 5، 10 و 15 میلی گرم) کاهش وزن خود را حفظ کردند.

عوامل اصلی که کاهش وزن قابل توجه بالینی را تا هفته ی 52ام پیش‌بینی می‌کنند، دوز تیرزپاتید بالاتر و زن بودن، و همچنین پایین تر بودنHbA1c ، نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمینی (نشانگر عملکرد کلیه) و تری گلیسیرید(لیپیدها در خون) در ابتدای تحقیق، و عدم ابتلا به هیچ بیماری قلبی عروقی قبلی، بود.

تنها کاهش بیشتر در کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم ( LDL-Cیا "کلسترول بد") در طول 52 هفته اول کاهش وزن پایدار را پیش بینی کرد. با این حال، هیچ پیش‌بینی‌کننده ی بالینی معنی‌داری برای کاهش وزن پایدار شناسایی نشد.

پروفسور Kahn گفت: "این نتایج بسیار دلگرم کننده هستند و ما امیدواریم که اطلاعات بیشتری از مطالعات آینده مانند SURPASS-CVOT که شامل تعداد بیشتری از شرکت کنندگان است که برای مدت طولانی تری دنبال می شوند، به دست آوریم."

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2024-09-predictors-sustaining-blood-glucose-weight.html