۲۹ژوئن ۲۰۲۵ - شواهد جدید نشان داده است که هر دو شاخص تری ‌گلیسرید- گلوکز(TyG)  وTyG/HDL-c ، با افزایش خطر دیابت در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مرتبط هستند (به ترتیب با نسبت شانس ۱.۹۶و ۱.۹۰). این ارتباطات به ‌صورت غیرخطی بودند، به‌ طوری ‌که آستانه خطر برای شاخص TyG[1] در مقدار ۲.۳۹ و برای شاخص TyG/HDL-c[2] در مقدار ۲.۲۰ قرار داشت. این شاخص‌ ها در زنان ارتباط قوی ‌تری با خطر دیابت نشان دادند. استفاده ی هم‌ زمان از این دو شاخص دقت تشخیصی بالاتری نسبت به استفاده ی مجزا از هر کدام داشت(مساحت زیر منحنی ROC برابر با ۰.۷۰).

محققان در این مطالعه به بررسی ارتباط بین شاخص تری ‌گلیسرید-گلوکز(TyG)، و نسبت شاخصTyG  به مقدار کلسترول اچ دی ال(TyG/HDL-c)  و خطر ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی(NAFLD)  پرداختند. این تحقیق گذشته‌ نگر شامل ۴۵۷ بیمار مبتلا به NAFLD در بیمارستان مرکزی شائویانگ بود که طی یک بازه سه ‌ساله مورد پیگیری قرار گرفتند.

به ‌منظور بررسی ارتباط بین شاخص‌ های TyG و TyG/HDL-c با خطر دیابت در بیماران مبتلا به NAFLD، مدل رگرسیون لجستیک چند متغیره با تعدیل متغیرهای مختل‌ کننده به کار گرفته شد. آنالیز زیرگروه‌ ها برای تعیین تفاوت ‌ها در جمعیت ‌های مختلف انجام شد و با استفاده از منحنی‌ های مکعبی محدود (RCS)، روابط احتمالی غیرخطی بررسی گردید. در نهایت، از منحنی مشخصه عملکرد گیرنده(ROC)  برای ارزیابی ارزش تشخیصی شاخص‌ های منفرد و ترکیبی در پیش ‌بینی خطر دیابت در بیماران NAFLD استفاده شد.

نتایج

 پس از تعدیل تمامی عوامل مداخله ‌گر، مشخص شد که شاخص TyG به‌ طور معناداری خطر ابتلا به دیابت را در بیماران مبتلا به NAFLD افزایش می‌دهد(نسبت شانس ۱.۹۶، فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۲.۳۰-۱.۶۷، مقدار P کمتر از ۰.۰۰۱) و یک رابطه غیرخطی قابل ‌توجه نیز مشاهده شد(آستانه: ۲.۳۹، مقدار P غیرخطی = ۰.۰۰۲).

 به‌ طور مشابه، نسبت TyG/HDL-c نیز به‌ طور معناداری با افزایش خطر دیابت همراه بود(نسبت شانس ۱.۹۰، فاصله اطمینان ۹۵درصد: ۲.۲۶-۱.۶۰، مقدار P کمتر از ۰.۰۰۱) و این شاخص نیز ارتباط غیرخطی مشخصی نشان داد(آستانه: ۲.۲۰، مقدارP غیرخطی کمتر از ۰.۰۰۱).

 تحلیل زیرگروه‌ ها نشان داد که بین TyG و TyG/HDL-c در زیرگروه‌ های جنسیتی مختلف تعامل معناداری وجود دارد(مقدار P برای تعامل کمتر از ۰.۰۵).

 تحلیل منحنی ROC بیانگر این بود که استفاده ترکیبی از شاخص ‌های TyG وTyG/HDL-c ، عملکرد تشخیصی بهتری برای ارزیابی خطر دیابت در بیمارانNAFLD (سطح زیر منحنی: ۰.۷۰۳، فاصله اطمینان ۹۵درصد: ۰.۷۴۰-۰.۶۶۵) نسبت به استفاده جداگانه ازTyG (سطح زیر منحنی: ۰.۶۹۴) یا TyG/HDL-c (سطح زیر منحنی: ۰.۶۹۳) دارد.

نتیجه گیری

به طور کلی، هر دو شاخصTyG  و TyG/HDL-c به‌ طور معناداری با افزایش خطر دیابت در بیماران مبتلا به NAFLD مرتبط هستند و الگوهای غیرخطی در این روابط دیده می ‌شود. همچنین، این روابط در گروه‌ های جنسیتی مختلف تفاوت قابل ‌توجهی داشتند و استفاده همزمان از این دو شاخص موجب بهبود ارزیابی خطر گردید که کاربرد بالینی آن‌ ها را در ارزیابی خطر دیابت تقویت می‌ کند.

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/tyg-and-tyghdl-c-signal-diabetes-risk-in-nonalcoholic-fatty-liver-disease-study-150804


[1] فرمول محاسبه شاخص تری‌گلیسرید-گلوکز (TyG) به شکل زیر است:

TyG = ln [تری‌گلیسرید ناشتا (mg/dL) × گلوکز ناشتا (mg/dL)] ÷ 2

 

 [2]فرمول محاسبه شاخص TyG/HDL-c به شکل زیر است:

TyG/HDL-c = TyG index ÷ HDL-c(mg/dL)