12 مارس 2025- دیابت بیش از 1 نفر از هر 10 بزرگسال در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و با افزایش بیماری شبکیه چشم دیابتی(DRD) همراه است. موضوع نگران کننده این است که DRDعلت اصلی نابینایی قابل پیشگیری در سنین 20-74 سال است.
مطالعات متعدد نشان داده اند که غربالگری DRD همچنان چالش برانگیز است، زیرا بیماران اغلب در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند و بنابراین اهمیت غربالگری منظم را درک نمی کنند.
پرفسور توماس گاردنر، استاد چشم پزشکی و علوم بصری و یکی از اعضای مؤسسه دیابت Caswell، در مقاله ی اخیر که در ژورنال فناوری و درمان دیابت منتشر شده است، توصیه‌های غربالگری و گزینه های درمانی فعلی برای DRD را مورد بحث قرار داده است.
دیابت می تواند به قسمت های مختلف بدن از جمله کلیه ها، اعصاب و چشم ها آسیب برساند. DRD بر رگ های خونی و سلول های عصبی شبکیه تأثیر می گذارد و در نتیجه سبب خونریزی، رشد غیرطبیعی رگ های خونی و از دست دادن سلول‌های حیاتی عصبی می گردد.
پرفسور گاردنر می‌گوید: «مردم معمولاً تا زمانی که بینایی شان تهدید نشود انگیزه ای برای اقدام ندارند و در آن زمان ممکن است DRD به مراحل پایانی پیشرفت کرده باشد».
بنابراین انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2، اولین معاینه چشم خود را در زمان تشخیص دیابت، و افراد مبتلا به دیابت نوع 1، اولین معاینه ی چشم خود را ظرف 5 سال پس از تشخیص انجام دهند.
پرفسور گاردنر گفت: «دستورالعمل ها برای دیابت نوع 1 و نوع 2 متفاوت است، زیرا بزرگسالانی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، قبل از اینکه از ابتلای خود به این بیماری آگاه شوند، ممکن است دچار عوارض بینایی شوند. نکته مهم این است که نوجوانان و جوانان در معرض خطر بیشتری هستند، عمدتاً به این دلیل که کنترل دیابت برای آنها بسیار دشوار است ».
پرفسور گاردنر گفت: "دیابت نیاز به نظارت مداوم بر قند خون و رژیم غذایی دارد.گاهی اوقات بیماران ممکن است همان مقدار دارو را مصرف کنند، همان غذا را بخورند و همان مقدار ورزش کنند، اما متوجه شوند که سطح قند خونشان نوسان می کند. این موضوع مدیریت بیماری را دشوار می کند."
بزرگترین چالش برای بیماران کاهش سطح قند خون بدون هیپوگلایسمی است که با لرزش، ضربان قلب ناهموار، تعریق و سرگیجه مشخص می شود.
اگرچه پیشرفت در پمپ های انسولین و مانیتورهای مداوم گلوکز، کنترل سطح قند خون را آسان تر کرده است، پرفسور گاردنر بر درمان سایر جنبه های دیابت تأکید کرد.
وی گفت: "افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم معاینات پزشکی توصیه شده را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که فشار خونشان در حالت طبیعی است و تمام اندام های بدنشان به درستی کار می کنند. ایجاد کنترل مناسب بر تمام جنبه های دیابت امری ضروری است.
تأثیر دیابت بر شبکیه به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان چندین دارو را پیدا کرده اند که امیدوارکننده است.
به طور خاص، داروهایی که به کنترل فشار خون و سطوح چربی کمک می کنند، از جمله مهارکننده های SGLT، فعال کننده های گیرنده GLP-1 و فنوفیبرات، می توانند به کند کردن پیشرفت DRD کمک کنند. با این حال، اینها معمولاً توسط پزشکان تجویز می شوند و نه چشم پزشکان.
پرفسور گاردنر گفت: «اگرچه این داروها برای درمان سایر اختلالات از جمله بیماری کلیوی، بیماری قلبی و کلسترول بالا ساخته شده اند، اما مطالعات بطور مداوم نشان داده اند که می توانند خطر از دست دادن بینایی را در بیماران دیابتی کاهش دهند».
گاردنر و همکارانش به عنوان بخشی از ابتکار بینایی مری تایلر مور مؤسسه دیابت Caswell، امیدوارند که تکنیک های جدیدی را برای غربالگری توسعه دهند تا بتوانند DRD را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان هایی را ابداع کنند که بینایی را در افراد مبتلا به دیابت حفظ و بازیابی کند.
پرفسور گاردنر گفت: "پیش‌آگهی بینایی در افراد مبتلا به دیابت در حال حاضر بهتر از گذشته است. دلایل زیادی برای خوش بین بودن وجود دارد که می توان با غربالگری و درمان منظم از کاهش بینایی جلوگیری کرد."
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2025-03-diabetes-vision-loss.html