28 ژانویه 2025- در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در JAMA Network Open، گروهی از محققان تاثیر سطوح گلوکز پلاسما (FPG)، سن، جنسیت، و شاخص توده بدنی (BMI) را بر پیشرفت دیابت ارزیابی کرده و استراتژی هایی را برای پیشگیری هدفمند ارائه نمودند.
پیشینه
پیشرفت از گلوکز ناشتا طبیعی و تحمل گلوکز نرمال به دیابت نوع 2 اغلب شامل یک مرحله میانی از اختلال در گلوکز ناشتا یا اختلال تحمل گلوکز است که به عنوان پیش دیابت شناخته می شود. مداخلات در شیوه زندگی و تجویز دارو می تواند به طور قابل توجهی خطر دیابت را برای افراد در معرض خطر کاهش دهد.
انجمن دیابت آمریکا، ارزیابی خطرات بالینی را برای هدایت آزمایشات تشخیصی پیش دیابت یا دیابت با استفاده از FPG، گلوکز پلاسما 2 ساعته در طول آزمایش تحمل گلوکز خوراکی 75 گرمی، یا هموگلوبینA1c توصیه می کند. تحقیقات بیشتر برای بررسی تعاملات بین FPG، سن، جنسیت،BMI و سایر متغیرها برای اصلاح پیشبینی خطر ضروری است.
در مورد این مطالعه
در این مطالعه ی هم گروهی گذشته نگر، از دادههایپروژه ی اپیدمیولوژی روچستربرای شناسایی افراد 18 تا 65 ساله که حداقل دو آزمایش FPG بین اول ژانویه 2005 و 31 دسامبر 2017 داشتند، استفاده شد. بر اساس کدهای سفارشی خاص، فقط نمونههای ناشتا وارد شدند و نمونه های جمع آوری شده در طول بستری از مطالعه خارج شدند. افراد مبتلا به دیابت از قبل، کسانی که داروهای پایین آورنده ی گلوکز مصرف می کردند، یا کسانی که سطح قند پلاسمای ناشتای آنها در ابتدای تحقیق 126میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر بود نیز از مطالعه خارج شدند. صحت داده های بازیابی الکترونیکی با بررسی دستی زیرمجموعه ای از رکوردها تأیید شد.
نتایج این مطالعه
در مجموع 44992 نفر با میانگین سنی43.7سال (SD= 11.8)و محدوده سنی 18 تا 65 سال وارد مطالعه شدند که شامل 26025 زن (57.8%) و 18967 مرد (42.2%)، 1844 شرکت کننده ی آسیایی (4.1%)، 1934 شرکت کننده سیاه پوست (4.3%)، 39178 شرکت کننده سفیدپوست (87.1%) و 2036 نفر از نژادها یا قومیت های دیگر(4.5 درصد) بود. میانگین شاخص توده ی بدنی28.9 کیلوگرم بر مترمربع(SD=6.6) بود.
طی یک پیگیری متوسط 6.8 ساله(محدوده ی بین چارکی، 3.6 تا 9.7سال)، 3879نفر (8.6%) به دیابت مبتلا شدند- 7.1 درصد از زنان (1847 نفر از 26025) و 10.7 درصد از مردان (2032 نفر از 18967). خطر تجمعی 10 ساله در تجزیه و تحلیل ،Kaplan-Meier 12.8%(فاصله اطمینان 95%: 12.4% -13.2%) بود
تجزیه و تحلیل رگرسیون خطرات متناسب کاکس عوامل خطر قابل توجهی از جمله سطوح FPG، جنسیت، سن و BMI را شناسایی کرد. افرادی که سطوحFPG خارج از محدوده ی مرجع (80-94 میلی گرم در دسی لیتر) داشتند، با افزایش خطر ابتلا به دیابت مواجه بودند: بانسبت خطر 3.49(فاصله اطمینان 95%:2.19-5.57)برایFPG بیش از 70میلی گرم بر دسی لیتر، و با نسبت خطر 12.47(فاصله اطمینان 95%:10.84-14.34) برایFPG بین 120 تا 125 میلی گرم بر دسی لیتر. خطر ابتلا به دیابت در مردان در مقایسه با زنان بالاتر بود( HR= 1.31؛ فاصله اطمینان 95%:1.22-1.40).برای افرادی باBMI غیرطبیعی نیز خطر ابتلا به دیابت افزایش یافت: بانسبت خطر2.42(فاصله اطمینان 95%: 1.77-3.29)برای افرادی با وزنکمتر از وزن نرمال(BMI کمتر از18.5)و نسبت خطر 4.03 (فاصله اطمینان 95%:3.56-4.56) برای چاقی درجه سه با شاخص توده ی بدنی مساوی یا بیش از 40 کیلوگرم بر متر مربع.
سن 60 سال و بالاتر با خطر تقریباً دو برابری ابتلا به دیابت همراه بود(HR=1.97؛فاصله اطمینان 95%: 1.71-2.28).
مدل افزودنی، تخمینهای خطر قابل تفسیری را ارائه کرد و اثرات ترکیبی FPG، BMI، سن و جنسیت را برجسته نمود. به عنوان مثال، خطر ابتلا به دیابت 10 ساله برای یک زن 55 تا 59 ساله با BMI بین 18.5 تا 24.9، و سطح FPG بین 95 تا 99 میلی گرم در دسی لیتر، 7.0 درصد بود. این خطر باBMI برابر با 30 تا 34.9به 13.0 درصد و با BMI بالاتر و سطح FPG بین 105 تا 109میلی گرم در دسی لیتر به 28.0 درصد افزایش یافت.
در تمام گروههای سنی، افراد با BMI کمتر از 18.5 یا FPG کمتر از 80 میلی گرم در دسی لیتر در مقایسه با افرادی که در گروههای کم خطر قرار داشتند، با خطرات بالایی مواجه بودند. با افزایش سطحFPG به بالای 80 میلی گرم در دسی لیتر، خطر ابتلا به دیابت به طور پیوسته افزایش یافت، اما در حد پیش دیابت(100 میلی گرم در دسی لیتر)، اینفلکشن شدیدی مشاهده نشد.
نوموگرام، بر اساس نقاط تجمعی اختصاص داده شده به دسته های FPG، سن، جنس و BMI، افراد را به چهار گروه خطر 10 ساله طبقه بندی کرد: حداقل (0-3 امتیاز، 5٪ خطر)، کم (4-6 امتیاز، 12٪). خطر)، متوسط (7-9 امتیاز، 26٪ خطر)، و بالا (≥10 امتیاز، 56٪ خطر).
نتیجه گیری
به طور خلاصه، در این مطالعه کوهورت بر روی افراد بدون دیابت در ابتدا، 8.6٪ در یک پیگیری متوسط 6.8 سال به دیابت مبتلا شدند، با خطر تجمعی 10 ساله ی برابر با 12.8٪. این خطر با افزایش سطح FPGپایه، حتی در محدوده ی نرمال، در کنار مشارکت های افزایشی جنس مذکر، افزایش سن وBMI افزایش می یابد.
قابل ذکر است، هر دو سطح BMI و FPG کمتر از 80 میلی گرم در دسی لیتر با خطر بالاتر دیابت مرتبط بودند، که احتمالاً منعکس کننده ی وضعیت تغذیه ضعیف یا سارکوپنی است. در حالی که تستFPG به طور گسترده در دسترس است، محدودیت های آن بر نقش رو به رشد تست HbA1c برای بهبود دقت تشخیصی و هدف مداخله تاکید می کند.
منبع:
https://www.news-medical.net/news/20250128/Researchers-shed-light-on-risk-factor-and-diabetes-development-interplay.aspx