خلاصه ی کلیدی:
• قند خون بالا اما "طبیعی" ممکن است هدفی برای کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی باشد.
• محققان طبقه بندی جدیدی را برای قند پلاسما پیشنهاد کردند زیرا با خطر بیماری قلبی مرتبط است.
10 مارس 2025- محققان گزارش دادند که افزایش اندک قند خون در محدوده ای که به طور کلی "طبیعی" در نظر گرفته می شود، ممکن است با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط باشد.
دکتر Gregg C. Fonarow، مدیر مرکز کاردیومیوپاتی Ahmanson-UCLA، مدیر مشترک برنامه قلب و عروق پیشگیرانه UCLA، و دارنده ی کرسی Eliot Corday در بخش قلب و عروق در دانشکده پزشکی و علوم UCLA، و دکتر معین ابراهیمی از دانشکده ی پزشکی دانشگاه شهید بهشتی در تهران، اخیراً سرمقاله ای را در مجله قلب آمریکایی منتشر کرده اند که در آن ارتباط بین قند خون ناشتای پلاسما بالا اما در محدوده نرمال( 95 تا 99 میلی‌گرم در دسی لیتر) و افزایش خطر ابتلا به CVD را شرح می دهد.
در این سرمقاله، نویسندگان توضیح دادند که چگونه تغییرپذیری قند خون می تواند به خطر CV منجر شود و یک سیستم جدید طبقه بندی مقدار قند خون را برای راهنمایی بالقوه ی مراقبت از کسانی که ممکن است در معرض خطر بیماری قلبی باشند، پیشنهاد کردند.
در این مقاله ما با دکتر Fonarow در مورد طبقه بندی مجدد قند خون مرتبط با خطر CV و موارد دیگر صحبت کردیم.
چه چیزی شما و دکتر ابراهیمی را بر آن داشت تا خطر CV را در افرادی که گلوکز پلاسمای ناشتا نرمال اما در محدوده ی بالا دارند، بررسی کنید؟
دکتر Fonarow: هر دوی ما به مقالات اخیر علاقه مند بودیم که خطرات بیشتری را در این افراد نشان می دادند، اما به نظر می رسید آگاهی کمتری در این زمینه در عملکرد بالینی وجود داشته باشد، و CVD همچنان علت اصلی مرگ و میر است با این که بسیار قابل پیشگیری می باشد. با توجه به اینکه نرخ کلی مرگ و میرCV تعدیل شده با سن در واقع به جای کاهش در حال افزایش است، ما احساس کردیم فرصتی برای ارائه ی چشم اندازی فراتر از خطر افزایش یافته ی ناشی از دیابت و پیش دیابت وجود دارد. برای برجسته کردن فرصت تشخیص این افزایش خطر در افرادی که سطوح گلوکز یا HbA1c بالاتر اما در محدوده طبیعی دارند، اما مهمتر از همه برای کمک به کاهش خطر اضافی مرتبط با این موضوع و همچنین سایر عوامل خطر در این افراد، اقدام کردیم.
آیا می توانید درباره مطالعات و جمعیت‌های مورد مطالعه که برای این سرمقاله تحقیق کرده اید، بیشتر صحبت کنید؟
دکتر Fonarow: مطالعات متعددی انجام شده است. چند مورد را برجسته کردیم. یک مطالعه شامل نزدیک به 11000 فرد بدون CVD آشکار بالینی و داده های مربوط به محدوده ی گلوکز ناشتا بود که به مدت 4.3 سال پیگیری شدند. بیش از 1100 رویداد CV در این دوره زمانی ثبت شد. محققان فراتر از اینکه قند خون افراد در چه دسته ای قرار دارد، سطوح قند خون ناشتا، حتی در محدوده طبیعی، که به طور سنتی 99 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر در نظر گرفته می شود را بررسی کردند. افرادی که سطح قند خونشان بین 95 میلی گرم در دسی لیتر و 99 میلی گرم در دسی لیتر بود در معرض 12.5% خطر ابتلا به حوادث CV قرار داشتند، در مقایسه این خطر برای افراد که قند خونشان پایین تر از 80 میلی گرم در دسی لیتر بود، 7% بود، حتی پس از تنظیم برای سایر عوامل خطر (Shaye K, et al. Am Heart J. 2012;doi:10.1016/j.ahj.2012.03.023)
یک مطالعه ی جداگانه بر روی حدود 7000 فرد به مدت 6 سال نشان داد که خطر ابتلا به CVD در کسانی که HbA1c آنها کاملاً در محدوده ی پیش دیابت قرار ندارد، اما همچنان در سطح بالاتر از آنچه طبیعی تلقی می شود، افزایش یافته است. آنها همچنین تشخیص دادند که برخی از تغییرات در HbA1c با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی مرتبط است(Ghouse J, et al. Diabetes Care. 2018;doi:10.2337/dc18-1396).
وقتی بیماران یا پزشکان در گزارش آزمایشگاه می بینند که قند خون در محدوده ی نرمال است، چیزی که ادراک می شود این است که این مقدار قند خون احتمالاً با خطر اضافه ای برای بیماری های قلبی عروقی مرتبط نیست. اما واقعاً یک زنجیره ی خطر وجود دارد، و آستانه ی فعلی ما در مورد سطوح HbA1c ممکن است به فرصت از دست رفته برای شناسایی بیماران در معرض خطر CVD منجر شود. نه به اندازه ی افراد مبتلا به دیابت آشکار، اما بالاتر از آنهایی که سطح قند خون آنها در محدوده طبیعی است، اما در انتهای پایین این محدوده قرار دارد.
شما و دکتر ابراهیمی یک طبقه بندی اصلاح شده برای سطوح قند خون بر اساس خطر CV پیشنهاد کردید. آیا می توانید این طبقه بندی اصلاح شده را توضیح دهید؟
دکتر Fonarow: ما چهار دسته را پیشنهاد کردیم. دسته ی اول افرادی هستند با سطوح پایین تر گلوکز پلاسما ناشتا در محدوده طبیعی، که یک عامل خطر کم برای CVD است. دسته ی دوم کسانی بودند که سطح گلوکز بالاتری در محدوده طبیعی داشتند که خطر CVD آنها افزایش می یابد. دسته ی سوم، افرادی با معیارهای پیش دیابت است که خطر CVD آنها بیشتر افزایش می یابد. دسته ی چهارم دیابت آشکار است، این بیماران در بالاترین خطر مطلق قرار دارند.
در دسته ی دوم، خطر ابتلا به CVD حتی زمانی که سطح گلوکز پلاسما در محدوده طبیعی باشد، شروع به افزایش می کند و اقدامات پیشگیرانه و غربالگری را می توان اعمال کرد.
آیا قبل از اجرای این طبقه بندی های جدید به تحقیقات آینده نگر نیاز است یا فکر می کنید شواهد به اندازه کافی برای اقدام فوری قوی هستند؟
دکتر Fonarow: از نظر مفهومی، شواهد موجود بسیار قوی هستند. در مورد این که آیا این بهترین دسته بندی در اصطلاحات است، راه برای مطالعات بیشتر باز است تا مفیدترین چارچوب مفهومی را بیابیم که توسط پزشکان درک و قدردانی شود و برای بیماران و اعضای خانواده شان قابل فهم، قابل قدرشناسی و قابل اجرا باشد. ما درمان‌های پیشگیرانه از این خطر و اصلاحات سبک زندگی فوق العاده‌ای داریم که به خوبی شناخته شده و ترویج داده شده اند، اما در کار بالینی معمول اجرا نمی شوند، به گونه ای که بسیاری از بیماران همچنان دچار رویدادهای قلبی-عروقی قابل پیشگیری می شوند. ما می دانیم که افزایش فعالیت فیزیکی با کاهش خطر مشکلات قلبی-عروقی مرتبط است؛ درمان با استاتین در این بازه ها و مراحل می تواند ریسک وقوع رویدادهای عمده قلبی-عروقی را کاهش دهد؛ و کنترل فشار خون و کنترل دقیق تر فشار خون در افرادی با فشار خون بالا یا هایپرتنشن آشکار می تواند این خطر را کاهش دهد. اکنون داده هایی برای افرادی که چاقی، BMI بالا و یک فاکتور ریسک قلبی-عروقی اضافی یا بیماری قلبی آشکار دارند، موجود است که نشان می دهد استفاده از آگونیست گیرنده GLP-1 برای کاهش وزن و کاهش التهاب منجر به کاهش رویدادهای قلبی-عروقی، مرگ ومیر قلبی-عروقی و مرگ ومیر کلی می شود، که در آزمایش SELECT تأیید شده است.
آیا هیچ مانعی برای اجرای طبقه بندی جدید شما برای قند خون در ارتباط با خطر CV پیش بینی می کنید؟
دکتر Fonarow: اینرسی نیرویی بسیار قوی است، به گونه ای که وقتی بیماران برای ویزیت مراجعه می کنند، حتی زمانی که عوامل خطر شناسایی شده اند، اغلب این رویکرد اتخاذ می شود که ارزیابی مجدد به ویزیت بعدی و بعدی موکول شود، بدون انجام اقدامات پیشگیرانه برای تغییر این ریسک و اطمینان از پایبندی بیمار و ارزیابی مجدد. غلبه بر اینرسی و بهبود پایبندی به درمان های پیشگیری مبتنی بر شواهد از اهمیت حیاتی برخوردار است.
این گامی است به سوی شناسایی یک گروه اضافی از افراد که در معرض خطر بیشتری برای بیماری های قلبی عروقی هستند و تلاشی است برای تغییر این وضعیت. فرصتی وجود دارد تا از ورود افراد به مرحله پیش دیابت یا پیشرفت به دیابت جلوگیری شود.
در اینجا فرصت های بسیاری وجود دارد، اما کار بسیار زیادی باید در سطح فردی، سیستم بهداشتی و سلامت جمعیت انجام شود تا این دانش به اقدامی اجرایی تبدیل شود که در نهایت منجر به بهبود نتایج بالینی شود.
منبع:
https://www.healio.com/news/cardiology/20250310/qa-normal-blood-glucose-may-still-increase-risk-for-heart-disease