17 ژوئیه 2024- اخیراً رژیم های غذایی با پروتئین بالا، که به عنوان "رژیم های دوران پارینه سنگی یا پالئولیتیک" شناخته می شوند، محبوب شده اند. دانشمندان دانشگاه ژنو(UNIGE) با استفاده از مدل های موش، تاثیر آنها را بررسی کرده و دریافتند که اگرچه این رژیم ها در تنظیم وزن و تثبیت دیابت موثر هستند، اما بدون خطر نیستند. پروتئین اضافی موجود در این رژیم ها تولید آمونیوم را تا حد زیادی افزایش می دهد و کبد را تحت فشار قرار می دهد. آمونیوم اضافی می تواند باعث اختلالات عصبی و در موارد شدید منجر به کما شود. این نتایج نشان می دهد که هنگام پیروی از این رژیم ها باید احتیاط کنید.

دیابت نوع 2، یک بیماری متابولیک است که شیوع آن به طور مداوم در سراسر جهان در حال افزایش است. به دلیل سبک زندگی کم تحرک و رژیم غذایی بیش از حد غنی، پانکراس آسیب دیده و برای تنظیم سطح قند خون به چالش می افتد. در حالی که درمان های فعلی به کنترل پیشرفت بیماری کمک می کند، دیابت را درمان نمی کند، اما کاهش وزن اغلب بخشی ضروری از درمان است.

رهبر این تحقیق، پرفسور پیر میکلر، استاد بخش فیزیولوژی سلولی و متابولیسم در دانشکده UNIGE توضیح داد: «رژیم های غذایی غنی از پروتئین های حیوانی و/یا گیاهی، معروف به رژیم های پالئولیتیک، می توانند برای تثبیت دیابت نوع 2 و تنظیم وزن استفاده شوند. این رژیم‌ها از رژیم‌های غذایی مبتنی بر گوشت در دوران قبل از کشاورزی الهام گرفته شده‌اند. اما آنها چه تأثیری بر بدن دارند؟ آیا آنها بی ضرر هستند؟ این همان چیزی است که ما تصمیم گرفتیم کشف کنیم.

کبد تحت فشار

آمونیوم یک محصول زائد طبیعی از تجزیه ی پروتئین است که اساساً توسط آنزیم گلوتامات دهیدروژناز(GDH)  در کبد حذف می شود. در صورت اضافه بار پروتئین، آنزیم GDH تحت فشار قرار می گیرد. برای مطالعه ی تأثیر رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا، تیم پرفسور Maechler، موش‌های سالم و موش‌هایی که فاقد آنزیمGDH در کبدشان بودند، را با رژیم غذایی حاوی پروتئین، مشابه با رژیم به اصطلاح پارینه سنگی یا پالئولیتیک تغذیه کردند.

دانشمندان مشاهده کردند که در موش‌های سالم، اگرچه پروتئین اضافی تولید آمونیوم را افزایش داد، کبد این مقدار اضافی را توسط آنزیم GDH قبل از ایجاد آسیب سم‌زدایی و کنترل کرد. در مقابل، در موش‌هایی که فاقد آنزیم GDH بودند، کبد قادر به حذف بیش از حد آمونیوم سمی حاصل از پروتئین‌ها نبود.

نویسنده اول این مطالعه کارولینا لوچکووسکا، دانشجوی سابق دکترا در بخش فیزیولوژی سلولی و متابولیسم در دانشکده پزشکی ،UNIGE گفت: نیازی نبود که هفته ها یا ماه ها منتظر بمانیم. تغییر رژیم غذایی چند روزه برای مشاهده ی این پیامدهای منفی کافی بود.

احتیاط توصیه می شود

این نتایج نشان می دهد که در صورت ناکارآمدی آنزیم GDH، رژیم های غذایی با پروتئین بالا ممکن است باعث افزایش مضر آمونیوم در خون شوند. آمونیومی که توسط کبد دفع نمی شود می تواند باعث اختلالات شدید، به ویژه اختلالات عصبی شود. یک آزمایش خون می تواند فعالیت GDH را برای جلوگیری از بارگذاری بیش از حد متابولیسم با پروتئین، در افرادی که دچار کمبود آنزیم GDH هستند، ارزیابی کند.

پرفسور Maechler نتیجه گیری کرد: «بنابراین مهم است که قبل از دنبال کردن یک رژیم غذایی با پروتئین بالا، به خوبی از مخاطرات آن آگاه باشید، زیرا خطرات مسمومیت ناشی از رژیم غذایی با پروتئین بالا می تواند شامل اختلالات عصبی شدید باشد».

منبع:

https://www.sciencedaily.com/releases/2024/07/240717121056.htm