11 مارس 2025- یک مطالعه ی‌ گذشته ‌نگر اخیر به رابطه ‌ی مهمی بین حساسیت به هورمون‌ های تیروئید و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و همچنین پیشرفت آن به فیبروز کبدی در بزرگسالان با تیروئید طبیعی اشاره کرده است. این مطالعه نشان داد که بزرگسالان دارای تیروئید طبیعی مبتلا به NAFLD دارای سطوح بالایی از تری یودوتیرونین آزاد (FT3) و تیروکسین آزاد (FT4) بودند، و سطوح هورمون محرک تیروئید (TSH) و حساسیت به هورمون ‌های تیروئید در آنها پایین ‌تر بود.

منظور از حساسیت به هورمون تیروئید، توانایی بدن برای واکنش به این هورمون‌ها است. کاهش حساسیت به معنای آن است که حتی با وجود سطح نرمال یا افزایش‌ یافته‌ ی هورمون‌های تیروئید، بدن به درستی به عملکرد آنها واکنش نشان نمی ‌دهد، که می‌ تواند به مشکلاتی مانند بیماری‌های متابولیک یا اختلالات دیگر منجر شود.

محققان در ژورنال Diabetes, Metabolic Syndrome گزارش دادند: «نسبت FT3/FT4 بالاتر با افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی(OR=1.45) و شدت بیشتر فیبروز کبدی(=ORs 3.21-10.80) مرتبط بود که نقش بالقوه هورمون های تیروئید را در پیشرفت NAFLD نشان می دهد.

محققان خاطرنشان کردند که بیماری کبد چرب غیر الکلی شایع ترین اختلال مزمن کبدی است که اغلب با شرایط متابولیک مانند چاقی و دیابت مرتبط است. تحقیقات نشان می دهد که مقاومت به هورمون تیروئید ممکن است در پیشرفت NAFLD نقش داشته باشد. مطالعات اخیر ارتباط بین شاخص های حساسیت تیروئید، خطر  NAFLD و فیبروز پیشرفته کبد را در افراد یوتیروئید برجسته کرده اند.

با توجه به پیشینه ی فوق، دکتر لیوان ژو و همکارانش از گروه غدد درون ریز بیمارستان چائو یانگ پکن و دانشگاه پزشکی پایتخت در چین، به بررسی رابطه بین حساسیت به هورمون تیروئید، خطر NAFLD و پیشرفت فیبروز کبدی در افراد یوتیروئیدی پرداختند.

برای این منظور، محققان 29386 شرکت ‌کننده بزرگسال را از مرکز معاینه پزشکی بیمارستان چائو یانگ پکن انتخاب کردند. آنها حساسیت هورمون تیروئید را با استفاده از شاخص های مختلف، از جمله نسبت FT3/FT4، TFQIFT4، TFQIFT3، TSHI،TT4RI  و TT3RI ارزیابی کردند. آنها با کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک ارتباط بین این شاخص ها و خطر NAFLD را همراه با اختلالات متابولیک مرتبط بررسی کردند. علاوه بر این، رگرسیون لجستیک ترتیبی برای ارزیابی همبستگی بین حساسیت هورمون تیروئید و شدت فیبروز کبدی با استفاده از شاخص‌های فیبروز غیرتهاجمی استفاده شد.

یافته های کلیدی مطالعه به شرح زیر بود:

•  سطوح سرمی FT3 و FT4 در بزرگسالان یوتیروئید مبتلا به NAFLD افزایش و سطحTSH  کاهش یافته بود، همچنین حساسیت به هورمون تیروئید در این افراد مختل شده بود.

•  خطر ابتلا به NAFLD در افراد در چارک چهارم  TFQIFT3و FT3/FT4 به طور قابل توجهی بالاتر از افراد در چارک اول بود( ORبه ترتیب 1.25 و 1.45)، حتی پس از تنظیم برای مخدوش کننده های متابولیک.

•  در میان بیماران NAFLD، سطوح بالاتر FT3/FT4 به طور مثبت با شدت بیشتر فیبروز کبدی مرتبط بود.

•  نسبت شانس(OR) به ازای هر واحد افزایش انحراف استاندارد در FT3/FT4 برای شاخص نسبت آمینوترانسفراز به پلاکت 10.80، برای نمره فیبروز NAFLD برابر با 4.74 و برای شاخص فیبروز-4 برابر با 3.21 بود.

محققان نتیجه گیری کردند که "کاهش حساسیت مرکزی به FT3 و افزایش نسبت FT3/FT4 با خطر بیشتر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و اختلالات متابولیک مرتبط، همراه است. علاوه بر این، نسبت بالای FT3/FT4 با شدت بیشتر فیبروز کبدی در بیماران مبتلا به NAFLD مرتبط است. این شاخص ‌های حساسیت به هورمون تیروئید ممکن است در ارزیابی و پایش خطر NAFLD و پیشرفت فیبروز کبدی مفید باشند."

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/thyroid-hormone-sensitivity-linked-to-nafld-risk-and-liver-fibrosis-progression-study-finds-144594