1 فوریه 2025 - مقاله ی تفسیری اخیر که در ژورنال دیابت، سندرم متابولیک و چاقی منتشر شده است، توصیه های غذایی موثری را به افرادی تحت درمان با آگونیست های گیرنده یGLP-1 - مانند اوزمپیک که برای چاقی و دیابت نوع 2 تجویز می شود- ارائه داده است. این مطالعه بر بهینه سازی ترکیب وعده های غذایی برای بهبود پایبندی بیمار به درمان تاکید دارد.

در حالی که این داروها برای کنترل وزن موثر هستند، به دلیل تاخیر در تخلیه ی معده می توانند عوارض جانبی گوارشی مانند تهوع، اسهال و یبوست ایجاد کنند. این مقاله تحقیقاتی که به رهبری دکتر سیلویا جنتینتا و همکارانش نوشته شده است بر اهمیت انتخاب های غذایی در مدیریت این عوارض جانبی و بهبود پایبندی بیماران به درمان تاکید می کند.

آگونیست های گیرنده ی  GLP-1بر گرسنگی و پُری تأثیر می گذارد، انرژی دریافتی را کاهش می دهد و باعث کاهش وزن می شود. این داروها همچنین تخلیه معده را کُند می کنند که منجر به مشکلات گوارشی می شود.

این مقاله نیاز به توصیه ‌های رژیم غذایی خاص را برای مدیریت این علائم، به‌ ویژه در هنگام عصر و شب که این عوارض تمایل بیشتری به بروز دارند، نشان می ‌دهد.توصیه های کلیدی رژیم غذایی در این مقاله عبارتند از:

 تعادل درشت مغذی ها: وعده های غذایی باید شامل هر سه درشت مغذی (کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها) باشد و در عین حال به تأثیر آنها بر تخلیه معده توجه شود.

 کربوهیدرات ها: روی کربوهیدرات های پیچیده مانند ماکارونی، نان و کراکر در حد اعتدال تمرکز کنید، در حالی که غلات کامل و قندهای ساده را محدود کنید.

 پروتئین ها: منابع پروتئینی کم چرب مانند گوشت سفید، ماهی و پنیرهای تازه را انتخاب کنید و از مصرف گوشت قرمز، گوشت های فرآوری شده و پنیرهای کهنه(بیش از 6 ماه نگهداری در انبارها برای فرآوری) خودداری کنید.

 چربی ها: از روغن زیتون فرابکر به دلیل فوایدی که برای سلامتی دارد در حد اعتدال استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که چربی ها می توانند تخلیه معده را آهسته کنند.

 سبزیجات: از سبزیجات کم فیبر در اندازه های مناسب استفاده کنید، از مصرف سبزیجاتی که پوست و دانه دارند، خودداری کنید.

 فیبر: غذاهای پرفیبر را به خصوص در هنگام عصر و شب محدود کنید، زیرا می توانند تخلیه معده را کُند کنند.

 روش های آشپزی: از روش های ساده مانند بخارپز کردن، پختن یا آب پز کردن استفاده کنید و از مصرف غذاهای کمپلکس، غذاهای تند و الکل خودداری کنید.

 هیدراتاسیون: با نوشیدن آب در جرعه های کوچک هیدراته بمانید و از مصرف بیش از حد مایعات در طول وعده های غذایی خودداری کنید.

 زمان بندی غذا: وعده های غذایی کوچک و مکرر میل کنید و از دراز کشیدن یا انجام فعالیت های شدید بعد از غذا خودداری کنید. توصیه می شود آهسته غذا بخورید.

 از خوردن برخی غذاها باید پرهیز کنید: از مصرف غذاهای مایع مانند سوپ در وعده ی شام خودداری کنید. (به شکل 1 مراجعه کنید).

شکل 1: شام یک فرد تحت درمان با آگونیست گیرنده ی  GLP-1

علاوه بر این، نویسندگان توصیه های رفتاری را برای مدیریت موثر وعده های غذایی ارائه کرده اند که شامل موارد زیر است:

•  وعده های غذایی خود را کوچک کنید، اما تعداد وعده ها را بیشتر کنید و آهسته غذا بخورید.

•  از روش های ساده ی پخت و پز نظیر بخار پز کردن، پختن یا آب پز کردن استفاده کنید و از سرخ کردن و تفت دادن غذاها در روغن پرهیز کنید.

•  از خوردن غذاهای کمپلکس، یا غذاهای شدیداً طعم دار شده، غذاهای اسپایسی(ادویه دار و تند) و نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید.

•  از خوردن غذاهای مایع مانند سوپ و آبگوشت در وعده ی شام پرهیز کنید، زیرا این گونه غذاها هضم را کُند کرده و علائم گوارشی را افزایش می دهند.

•  با نوشیدن جرعه های کوچکی از آب هیدراته بمانید، از نوشیدن آب و مایعات در هنگام صرف وعده های غذایی پرهیز کنید.

•  از میوه ها به عنوان میان وعده ی صبح یا عصر استفاده کنید، و از خوردن میوه ها در هنگام ناهار و شام به منظور پرهیز از یک وعده ی غذایی بزرگ، صرفنظر کنید.

•  از دراز کشیدن یا فعالیت شدید پس از صرف غذا پرهیز کنید.

•  از پوشیدن لباس های تنگ و کمربند پرهیز کنید.

•  اگر علایم شما همچنان ادامه داشت با پزشک خود مشورت کنید.

نویسندگان تاکید کردند که این توصیه‌های غذایی، که بر اساس مرور مقالات منتشر شده و دستورالعمل ‌های غذایی موجود تدوین شده ‌اند، می‌ توانند تبعیت بیماران از درمان را بهبود بخشند و در عین حال از قطع درمان جلوگیری کنند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای بررسی چگونگی تأثیر خواص غذا و عوامل سبک زندگی بر تخلیه ی معده و توسعه استراتژی‌ های مدیریت رژیم غذایی هدفمندتر مورد نیاز است.

این توصیه‌ ها، با دادن بینش‌های ارزشمند به پزشکان و بیماران، راهنمایی ‌هایی عملی را برای مدیریت عوارض جانبی دستگاه گوارش در حین استفاده ازGLP-1RA ارائه می ‌دهند. با این که علاقه دانشمندان به مطالعه ی تاخیر در تخلیه معده با واسطهGLP-1RA همچنان در حال رشد است، در حال حاضر مداخلات غذایی مناسب می تواند مدیریت چاقی و نتایج بیماران را بهبود بخشد.

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/new-dietary-recommendations-for-managing-gastrointestinal-issues-with-ozempic-and-related-class-of-drugs-142572