8 آوریل 2025- افزودنی های غذایی که به طور گسترده توسط صنایع کشاورزی و غذایی استفاده می شود، عمدتاً در محصولات فوق فرآوری شده ی فروخته شده در سوپرمارکت ها یافت می شوند. تا همین اواخر، ارزیابی ایمنی این افزودنی ها ماده به ماده بطور مجزا انجام می شد، زیرا اطلاعات کافی در مورد تأثیر خوردن آنها با هم وجود نداشت.
در یک مطالعه جدید، محققانی از انسرم (Inserm)، انرا(INRAE)، دانشگاه سوربن پاریس شمالی، دانشگاه پاریس سیتهو کنام(Cnam) ، به عنوان بخشی از تیم تحقیقاتی اپیدمیولوژی تغذیه ای(CRESS-EREN)، به بررسی ارتباطات احتمالی میان قرارگیری در معرض ترکیب های افزودنی غذایی رایج و بروز دیابت نوع ۲پرداختند. آنها داده های سلامتی بیش از 100 هزار بزرگسال شرکت کننده در گروهNutriNet-Santé فرانسوی را تجزیه و تحلیل کردند.
دو مورد از پنج ترکیب آزمایش شده با شیوع بالاتر دیابت نوع ۲ مرتبط بودند، به ویژه یک ترکیب که حاوی امولسیفایرهای مختلف مانند کاراگینان، نشاسته های اصلاح شده و سایر افزودنی‌ها بود (موجود در عصاره ها، دسرهای شیری، چربی ها و سس ها و غیره) و ترکیب دیگری که شامل شیرین کننده ها، رنگ ها و اسیدی کننده ها بود (مشخصه نوشیدنی‌های مصنوعی شیرین شده و نوشابه ها).
یافته های آنها در ژورنال PLOS Medicine منتشر شده است.
مقالات علمی اکنون اطلاعاتی در مورد اثرات مضر بالقوه مصرف چندین مورد از این مواد، که با ایجاد اختلالات متابولیک، التهاب مزمن و عدم تعادل میکروبیوم روده مرتبط هستند، ارائه می دهند.مطالعات اخیر از گروهNutriNet-Santé ، همچنین ارتباط بین مصرف برخی از این افزودنی ها و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، سرطان و بیماری های قلبی عروقی را نشان داده است.
اگرچه این مطالعات بینش هایی را در مورد تأثیر جداگانه ی هر یک از این مواد ارائه داده اند، اما هیچ مطالعه ای تاکنون به تأثیر احتمالی مصرف ترکیبی آنها توجه نکرده بود، و این در حالی است که غذاهای فوق فرآوری شده اغلب حاوی مخلوطی از افزودنی های غذایی هستند که هر کدام دارای خواص خاص خود هستند (نگه دارنده ها، تقویت کننده های طعم، رنگ ها، عوامل بافت دهنده و غیره).
برای اندازه گیری پیامدهای قرار گرفتن در معرض این مخلوط ها، یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر ماتیلد توویر، مدیر تحقیقات اینسرم و هماهنگ کننده مطالعه، داده‌های سلامتی 108643 بزرگسال در گروه NutriNet-Santé را طی یک دوره پیگیری متوسط 7.7 ساله تجزیه و تحلیل کردند.
شرکت کنندگان حداقل دو روز (حداکثر 15 روز) سوابق غذایی آنلاین از تمام غذاها و نوشیدنی های مصرف شده و مارک های آنها را تکمیل کردند.
برای به دست آوردن تخمین قابل اعتمادی از قرار گرفتن در معرض مواد افزودنی و تمرکز بر روی آنهایی که تأثیر بالقوه قابل توجهی بر سلامتی دارند، تنها آن افزودنی هایی که حداقل 5 درصد از گروه مصرف می کردند در مدل سازی مخلوط، گنجانده شدند.
وجود یا عدم وجود هر افزودنی در هر غذا با ارجاع متقابل چندین پایگاه داده، با در نظر گرفتن تاریخ مصرف (برای ترکیب هر گونه فرمول بندی مجدد در طول زمان)، و همچنین برخی از سنجش های آزمایشگاهی از غلظت افزودنی ها در غذا تعیین شد.
پنج مخلوط اصلی از افزودنی ها شناسایی شدند که نشان دهنده گروه هایی از مواد هستند که اغلب با هم مصرف می شوند (به دلیل حضور مشترک آنها در محصولات فرآوری شده صنعتی یا ناشی از مصرف همزمان غذاهایی که اغلب با هم مصرف می شوند).
نتایج نشان داد که دو مورد از این مخلوط ها بدون در نظر گرفتن کیفیت تغذیه ای رژیم غذایی (مصرف قند، کالری، فیبر، چربی اشباع شده و غیره) و عوامل اجتماعی جمعیت شناختی و سبک زندگی، با بروز بالاتر دیابت نوع 2 مرتبط هستند. هیچ ارتباطی برای سه مخلوط دیگر یافت نشد.
اولین مخلوطی که مورد اتهام قرار گرفت اساساً از چندین امولسیفایر (نشاسته اصلاح شده، پکتین، صمغ گوار، کاراگینان، پلی فسفات ها، صمغ زانتان)، یک ماده نگهدارنده (سوربات پتاسیم) و یک عامل رنگ دهنده (کورکومین) تشکیل شده بود. این افزودنی ها معمولاً در انواع غذاهای فرآوری شده مانند عصاره ها(عصاره ی انواع گوشت و سبزیجات)، دسرهای شیری، چربی ها و سس ها یافت می شوند.
مخلوط دیگری که دخیل است در درجه اول از مواد افزودنی موجود در نوشیدنی ها و نوشابه های شیرین شده مصنوعی تشکیل شده است. حاوی اسیدی کننده ها و تنظیم کننده های اسیدیته (اسید سیتریک، سیترات سدیم، اسید فسفریک، اسید مالیک)، رنگ دهنده ها (کارامل آمونیاک سولفیت، آنتوسیانین، عصاره پاپریکا)، شیرین کننده ها(آسه سولفام-K، آسپارتام، سوکرالوز)، امولسیفایرها(صمغ عربی کوآرابیک، pectin)است.
در این مطالعه، فعل و انفعالات بین افزودنی های این مخلوط ها شناسایی شد، که نشان می دهد برخی از آنها می توانند یا از طریق افزایش اثراتشان (هم‌افزایی) یا با تضعیف اثرات یکدیگر (تضاد) با هم تعامل داشته باشند.
ماری پاین دو لا گاراندری، دانشجوی دکترای اینسرم و نویسنده اول این تحقیق توضیح داد: «این مطالعه اولین مطالعه ای است که قرار گرفتن در معرض مخلوط های افزودنی غذایی را در گروه بزرگی از جمعیت عمومی تخمین می زند و ارتباط آن ها با بروز دیابت نوع 2 را تجزیه و تحلیل می کند. یافته های ما نشان می دهد که چندین افزودنی نمادین موجود در بسیاری از محصولات که اغلب با هم مصرف می شوند و مخلوط های خاصی با خطر بالاتری ازاین بیماری مرتبط هستند، بنابراین، این مواد ممکن است یک عامل خطر قابل تغییر را نشان دهند و راه را برای راهبردهایی برای پیشگیری از دیابت نوع 2 هموار کنند».
دکتر توویر توضیح داد: «مطالعات بیشتری برای روشن شدن مکانیسم های اساسی و عمیق تر کردن درک ما از هم افزایی و تضادهای بالقوه بین این مواد مورد نیاز است».
او در پایان اظهار داشت: این مطالعه ی مشاهده ای به تنهایی برای ایجاد ارتباط علّی کافی نیست. با این حال، یافته های ما با پژوهش های اخیر آزمایشگاهی در شرایط in vitro که احتمال تأثیرات ترکیبی را مطرح می کنند، هماهنگ است. این یافته ها نشان می دهند که در ارزیابی افزودنی ها باید تعاملات آن ها را مد نظر قرار داد. همچنین یافته های ما از توصیه های بهداشت عمومی برای محدود کردن مصرف افزودنی های غذایی غیرضروری، حمایت می کند.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2025-04-food-additive-mixtures-diabetes.html