11 مارس 2025 - یک مطالعه ی منتشر شده در JAMA نشان داد که استفاده ی روزانه از دستمال مرطوب کلرهگزیدین 2 درصد برای بهداشت پا در کهنه سربازان مبتلا به دیابت به طور قابل توجهی خطر عوارض جدید پا را در مقایسه با دستمال‌های آب و صابون استاندارد کاهش نمی دهد. زخم پای دیابتی، یک عارضه شدید و شایع است و حدود 20 درصد از آنها منجر به عفونت هایی می شود که قطع اندام تحتانی را ضروری می کند.

این مطالعه فاز دو-ب یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور کنترل شده با دارونما از ژانویه 2019 تا ژانویه 2023 در مرکز پزشکی امور کهنه سربازان بالتیمور (VA) انجام شد. بیماران واجد شرایط باید مبتلا به دیابت با خطر عوارض پای دیابتی اما بدون عفونت حاد پا می بودند. آنها بستری نبوده و پاهای سالمی داشتند. در مجموع 175 شرکت ‌کننده (97 درصد مرد، میانگین سنی 68 سال) به‌ طور تصادفی به نسبت 1:1 در دو گروه دریافت دستمال مرطوب کلرهگزیدین 2 درصد (88 نفر) یا دستمال مرطوب آب و صابون (87 نفر) قرار گرفتند. این مداخله به مدت یک سال به طول انجامید و طی آن به شرکت کنندگان آموزش داده شد که روزانه از دستمال مرطوب اختصاص داده شده استفاده کنند و سپس از یک لوسیون استاندارد پا استفاده نمایند.

پیامد اصلی زمان اولین عارضه جدید پا بود که پس از تصادفی ‌سازی رخ داد و به عنوان زخم مزمن پا، عفونت پا، یا قطع اندام تحتانی تعریف شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش قصد درمان انجام شد. پیگیری در طول مدت متوسط ​​یک سال انجام شد که در طی آن اثرات نامطلوب و انطباق با مداخله از نزدیک تحت نظارت قرار گرفت.

یافته های کلیدی این مطالعه به شرح زیر است:

•  در طی یک سال، 12 (14%) و 14 (16%) شرکت کننده به ترتیب در گروه کلرهگزیدین و آب و صابون دچار عوارض جدید پا شدند.

•  زمان تا اولین عارضه جدید پا در هر دو گروه 232 روز( IQRیا محدوده ی بین چارکی:115-315روز) بود.

•  هیچ کاهش خطر قابل توجهی از عوارض جدید پا در گروه کلرهگزیدین در مقایسه با گروه آب و صابون مشاهده نشد(نسبت خطر، 0.83؛ 95% فاصله اطمینان: 0.39- 1.80).

•  تعداد 60عارضه جانبی در طول مطالعه ثبت شد، اما هیچ یک از آنها نتیجه ی مداخله نبود. پایبندی بسیار بالا بود و 145 شرکت کننده (83%) مداخله را در طول کل دوره مطالعه ادامه دادند.

نویسندگان مطالعه به این نتیجه رسیدند که استفاده ی روزانه از دستمال مرطوب کلرهگزیدین 2 درصد در مقایسه با دستمال مرطوب آب و صابون تأثیر قابل توجهی بر پیشگیری از عوارض جدید پای دیابتی در میان کهنه سربازان دیابتی ندارد. این یافته ها برای تحقیقات آینده در مورد چگونگی بهینه سازی مداخلات پیشگیرانه برای عوارض پای دیابتی ارزشمند است.

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/daily-chlorhexidine-wipes-do-not-significantly-reduce-diabetic-foot-complications-jama-144579