8 نوامبر 2024- بر اساس یک مطالعه جدید بر روی موش ها، ناهماهنگی بین ساعت شبانه روزی اصلی مغز و ساعت داخلی کبد، که ارتباط آنها از طریق عصب واگ آوران کبدی (HVAN) برقرار می شود، می تواند منجر به الگوهای غذایی ناسالم و افزایش وزن شود. محققان، این ارتباط عصبی را به عنوان یک هدف درمانی بالقوه برای مقابله با چاقی و اختلالات متابولیک مرتبط با اختلال در ریتم شبانه روزی معرفی کردند. در پستانداران، ریتم شبانه روزی توسط هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) کنترل می شود، این هسته بخش کوچکی از هیپوتالاموس در مغز است که ریتم شبانه روزی بدن را تنظیم می کند.

این چرخه یک حلقه ی بازخوردی شامل بیان ژن‌های کلیدی ساعت را فعال می کند که زمان را در بدن نگه می‌دارند. اگرچه هسته ی سوپراکیاسماتیک زمان بندی کلی را مدیریت می کند، تقریباً تمام سلول های بدن از جمله سلول های کبدی ساعت داخلی خود را دارند. در حالی که ساعت اصلی مغز در SCN با نشانه های نور تنظیم می شود و در نتیجه ی یک چرخه 24 ساعته ایجاد می شود، ساعت مولکولی کبد به ویژه به الگوهای غذا خوردن پاسخ می دهد. همگام سازی ساعت SCN مبتنی بر نور با ساعت مبتنی بر غذا خوردن در کبد، برای متابولیسم متعادل بسیار مهم است.

برای مثال، هنگامی که این ساعت‌ها از طریق کار شیفتی یا جت لگ از همگامی خارج می‌شوند، می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی، از جمله خطر بالاتر بیماری قلبی متابولیک و دیابت نوع 2 شود. اگرچه این عواقب به خوبی شناخته شده است، مکانیسم هایی که از طریق آن همگام سازی شبانه روزی بین کبد و مغز اتفاق می افتد، به خوبی شناخته نشده است.

برای بررسی رابطه ی بین ریتم شبانه روزی کبد و رفتار تغذیه ای، دکتر لورن وودی و همکارانش از موسسه دیابت، چاقی و متابولیسم، دانشگاه پنسیلوانیا REV-ERB ⍺و REV-ERBβ که از اجزای اصلی ساعت کبدی هستند را در سلول های کبد موش حذف کردند. آنها دریافتند که در موش‌های فاقد این ژن ها، ریتم غذا خوردن مختل می‌شود و آنها غذای بیشتری را در طول مرحله استراحت و در طول چرخه 24 ساعته مصرف می‌کنند. این امر تأیید می کند که فعالیت ریتمیک در این مرکز تغذیه ای به یک ساعت ریتمیک در کبد نیاز دارد. با این حال، هنگامی که عصب آوران واگ کبدی(HVAN) -که کانالی برای ارتباط دو طرفه بین مغز و کبد ایجاد می‌کند - قطع شد، رفتار پرخوری در این موش‌ها که به دلیل حذف ژن های مربوطه در کبد ایجاد شده بود، کاهش یافت.

دکترNoelia Martinez-Sanchez ، متخصص غدد از کالجWolfson ، و دکتر David Ray، متخصص غدد در دپارتمان پزشکی رادکلیف در یک اظهار نظر در مورد این یافته هانوشتند: «مفهوم یافته های دکتر وودی و همکارانش این است که کبدی که دچار اختلال شبانه روزی شده است، سیگنال هایی را به هسته کمانی می فرستد که موجب بروز اختلال در غذا خوردن می شود و این مدار چاقی ناشی از اختلال شایع شبانه روزی و خواب در انسان را توضیح می دهد. با شناسایی این مسیر فرصت برای معکوس کردن اپیدمی چاقی انسانی باز شده است».

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20241107/Disruptions-in-liver-and-brain-clocks-contribute-to-unhealthy-eating-patterns.aspx