6 ژانویه 2025 - در یک مطالعه اخیر که در ژورنال eClinicalMedicine منتشر شده است، گروهی از محققان ارتباط بین استفاده از آگونیست های گیرنده پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1 RA) و خطر خودکشی یا اقدام به خودکشی را با در نظر گرفتن سابقه روانپزشکی و چاقی، ارزیابی کردند.

پیشینه

آگونیست های گیرنده ی پپتید-1 شبه گلوکاگون برای درمان دیابت نوع 2 و کاهش وزن از طریق تنظیم ترشح انسولین، اشتها و تخلیه معده استفاده می شوند. با توجه به کنار گذاشتن داروهای سرکوب کننده ی اشتها در گذشته به دلیل خطرات خودکشی، نگرانی ها در مورد ایمنی روانپزشکی GLP-1 RAها همچنان وجود دارد.

در حالی که کارآزمایی‌های بالینی هیچ خطر روانپزشکی قابل توجهی را گزارش نمی‌کنند، حذف بیماران مبتلا به اختلالات سلامت روان از این مطالعات، تعمیم‌پذیری نتایج آنها را محدود می‌کند. مطالعات مشاهده‌ای نتایج متناقض را نشان داده اند و گزارش‌های فارمکووژیلانس سوالات بیشتری را بوجود آورده است.

با توجه به افزایش استفاده از GLP-1 RAs توسط افراد چاق و بیمارانی که داروهای روانگردان(psychotropic drugs) مصرف می کنند، تحقیقات بیشتر برای ارزیابی ایمنی روانپزشکی در جمعیت های پرخطر ضروری است.

در مورد این مطالعه

محققان در یک مطالعه سراسری با استفاده از سیستم داده های سلامت ملی فرانسه (SNDS) ارتباط کوتاه مدت بین GLP-1 RA و رفتارهای خودکشی را در فاصله ی سالهای 2013 تا 2021 ارزیابی کردند.

سیستم داده های سلامت ملی فرانسه حاوی داده های اجتماعی و جمعیت شناختی و پزشکی ناشناس، از جمله خدمات سرپایی، ترخیص از بیمارستان، توزیع دارو و علل مرگ است.

یک طرح مورد-زمان-کنترل((CTC[1 که رویکرد موردی متقاطع را گسترش می‌دهد، برای رسیدگی به عوامل مخدوش‌کننده، سوگیری روند قرار گرفتن در معرض، و سوگیری مداوم کاربر استفاده شد. رفتارهای خودکشی، که به عنوان بستری شدن در بیمارستان برای اقدام به خودکشی یا مرگ بر اثر خودکشی تعریف می‌شوند، با استفاده از کدهای طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها، ویرایش دهم (ICD-10) شناسایی شدند.

قرار گرفتن در معرضGLP-1 RA (اگزناتید، دولاگلوتاید، لیراگلوتاید، سماگلوتید) در طول دوره های خطر 30 روزه و مرجع، که با دوره ی شستشوی 60 روزه از هم جدا شدند، ارزیابی شد.

موارد شامل بزرگسالانی بود که به دلیل اقدام به خودکشی یا خودکشی در بیمارستان بستری شده‌ و حداقل یک بار در 180 روز گذشته یکی از داروهای گروه آگونیست های گیرندهGLP-1  را دریافت کرده‌ بودند، این موارد با گروه‌های کنترل زمانی مطابقت داده شده‌اند که از نظر جنسیت، سن، سابقه روانپزشکی و چاقی مشابه بودند.

مدل‌های رگرسیون لجستیک شرطی به منظور تخمین نسبت‌های شانس (Odds Ratios) و با تنظیم برای عوامل مخدوش ‌کننده متغیر در زمان استفاده شدند. همچنین، تجزیه و تحلیل‌های زیرگروهی و حساسیت، تفاوت‌ها بر اساس سابقه روان‌ پزشکی، چاقی، جنسیت، سن و مدت زمان مواجهه با متغیرهای مورد مطالعه را بررسی کردند.

تحلیل کنترل منفی با استفاده از مهارکننده‌های دی پپتیدیل پپتیداز-4 (DPP-4) برای ارزیابی سوگیری انجام شد. این مطالعه بخشی از برنامه Drugs-Safe® بود که توسط آژانس دارویی فرانسه (ANSM) تامین مالی شده بود و این آژانس هیچ نقشی در اجرا یا تفسیر مطالعه نداشت.

نتایج مطالعه

بین سال‌های 2013 و 2021، تعداد 1102 فردی که اقدام به خودکشی کرده یا خودکشی کرده بودند و در 180 روز قبل از رویداد داروی آگونیست گیرنده GLP-1 (GLP-1 RA) دریافت کرده بودند، شناسایی شدند و با 5494 فرد کنترل زمانی مطابقت داده شدند. میانگین سنی این افراد 57.4 سال (با انحراف معیار 11.2) بود و 44.6 درصد از آن‌ها مرد بودند.

قابل توجه است که 67.7 درصد از موارد دارای سابقه روان ‌پزشکی اخیر بودند، از جمله 59.2 درصد که از داروهای ضدافسردگی و 21.6 درصد که از داروهای ضد روان ‌پریشی استفاده می کردند. 51.3 درصد از موارد دچار چاقی بودند. سایر بیماری‌های همراه شایع شامل بیماری‌های قلبی عروقی آترواسکلروتیک (21.4 درصد) و آپنه خواب (27.8 درصد) بودند. گروه کنترل زمانی از نظر سن، جنسیت، سابقه روان‌پزشکی و چاقی مشابه بودند و این امر اطمینان می دهد که مقایسه‌ها معتبر هستند.

استفاده از GLP-1 RA با افزایش خطر رفتارهای خودکشی پس از تنظیم روند مواجهه و متغیرهای کمکی، همراه نبود. نسبت شانس تعدیل شده (OR) برابر با 0.62 بود(فاصله ی اطمینان95%: 0.51-0.75) که نشان دهنده یک ارتباط منفی است.

این یافته‌ها در زیرگروه‌های مختلفی که بر اساس سابقه روان‌پزشکی، چاقی، جنسیت و سن طبقه‌بندی شده بودند، ثابت ماند. نتایج مشابهی در تحلیل‌های حساسیت با دوره‌های خطر و مرجع جایگزین و تحلیل‌های کنترل منفی با استفاده از مهارکننده‌های DPP-4 مشاهده شد.

مطالعات نشان داد که افراد دریافت ‌کننده مهارکننده‌های DPP-4 به طور کلی مسن‌تر، بیشتر مرد و با نرخ کمتری از اختلالات روان‌پزشکی و چاقی نسبت به افرادی بودند که GLP-1 RA دریافت می‌کردند. با این حال، ارتباط بین استفاده از مهارکننده‌های DPP-4 و رفتارهای خودکشی مشابه با ارتباط GLP-1 RA بود که این نتایج را بیشتر تأیید می‌کند.

تجزیه و تحلیل طبقه بندی شده هیچ تفاوت معنی داری را در ارتباط بر اساس سابقه روانپزشکی یا چاقی نشان نداد، و نتایج ثابتی در هنگام طبقه بندی بر اساس جنس یا سن مشاهده شد.

تحلیل‌های حساسیت با استفاده از دوره‌های ریسک و مرجع کوتاه‌تر (15 روز) و طولانی‌تر (45 روز) پایداری یافته‌ها را تایید کرد.

این نتایج نشان می دهد که استفاده از GLP-1 RA خطر رفتارهای خودکشی را حتی در جمعیت هایی با ویژگی های پرخطر مانند اختلالات روانپزشکی یا چاقی، افزایش نمی دهد.

نتیجه گیری

به طور خلاصه، این مطالعه ایمنی روانپزشکی کوتاه مدت GLP-1 RA را تأیید می کند، که ارتباط منفی با رفتارهای خودکشی نشان می دهد(ORتعدیل شده= 0.62؛ 95% فاصله اطمینان: 0.51-0.75)، که مطابق با یافته های مربوط به مهارکننده های DPP-4 است.

نتایج در میان زیر گروه‌ها، از جمله بیمارانی با سابقه چاقی یا روانپزشکی، دقیق بود. در حالی که کاهش دسترسی به مراقبت های بهداشتی قبل از اقدام به خودکشی ممکن است ارتباط گفته شده در مطالعات قبلی را توضیح دهد، خطرات دراز مدت ناشناخته باقی می مانند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20250106/Do-GLP-1-receptor-agonists-increase-the-risk-of-suicide-in-patients.aspx