هیپوگلایسمی کتوتیک، به سطوح پایین قند در خون همزمان با سطوح بالای کتون در خون اشاره دارد. این بیماری معمولاً در کودکان نوپا، اغلب زمانی که برای مدت طولانی غذا نخورده اند یا زمانی که بیمار هستند، رخ می دهد.

کتوز و هیپوگلایسمی شرایطی را توصیف می کنند که بر مصرف انرژی و سطح قند خون تأثیر می گذارد. کتوز زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به جای کربوهیدرات، چربی‌ها را برای تامین انرژی تجزیه می‌کند و اسیدهایی به نام کتون تولید می‌کند. هیپوگلایسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون خیلی پایین بیاید. زمانی که این دو وضعیت با هم اتفاق بیافتند، به آن هیپوگلایسمی کتوتیک گفته می شود.

هیپوگلایسمی کتوتیک، شایع ترین علت هیپوگلایسمی در کودکان در بخش های اورژانس است. این معمولاً نتیجه بیماری هایی است که میزان مصرف غذای کودک را کاهش می دهد یا موجب دوره های از نخوردن غذا یا استفراغ می شود.

کودکان مبتلا به هیپوگلایسمی کتوتیک می توانند علائم تحریک پذیری، خستگی و لرزش را تجربه کنند. پزشکان برای درمان این عارضه از شکر استفاده می کنند که باید به سرعت علائم را کاهش دهد. با این حال، آنها همچنین ممکن است یک دوره ی نظارت را در صورت لزوم پیشنهاد کنند.

تعریف هیپوگلایسمی کتوتیک

هیپوگلایسمی کتوتیک، ترکیبی از افت قند خون یا هیپوگلایسمی و افزایش کتون ها در خون می باشد که به نام کتوز شناخته می شود. هنگامی که بدن چربی ها را برای تولید انرژی تجزیه می کند، کبد کتون تولید می کند. این وضعیت معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که بدن فاقد گلوکز برای تولید انرژی است و در عوض شروع به تجزیه چربی‌ها می‌کند.

محدوده ی سالم گلوکز در خون معمولاً حدود 70 تا 150 میلی گرم گلوکز در هر دسی لیتر خون است. با این حال، برخی از آزمایشگاه‌ها ممکن است تفاوت های جزئی در این محدوده قائل باشند.

کتون ها نشانه ای از تجزیه ی چربی های بدن هستند. پزشکان می توانند افزایش کتون ها را با آزمایش ادرار یا خون تشخیص دهند. هیچ آستانه ی رسمی برای تشخیص بالا بودن کتون ها در بدن وجود ندارد.

آیا هیپوگلایسمی کتوتیک می تواند بدون دیابت رخ دهد؟

بله هیپوگلایسمی کتوتیک می تواند بدون دیابت رخ دهد.دیابت یک بیماری است که نحوه پردازش گلوکز خون توسط بدن را مختل می کند، که می تواند منجر به افزایش گلوکز در خون یا هایپرگلایسمی شود که به مرور زمان منجر به بروز چندین مشکل دیگر در بدن می شود.

دیابت همچنین یکی از علل شایع هیپوگلایسمی است. با این حال، هیپوگلایسمی کتوتیک می تواند در کودکان سالم ظاهر شود. این وضعیت در کودکان سالم بعد از دوره نوزادی، نادر است. اکثر کودکان در سن 5 تا 6 سالگیدیگرهیپوگلایسمی کتوتیک را تجربه نمی کنند.

علل هیپوگلایسمی کتوتیک

هیپوگلایسمی کتوتیک نتیجه ی پایین بودن گلوکز خون و افزایش کتون ها در نتیجه ی تجزیه چربی های بدن برای تامین انرژی است.

علت دقیق هیپوگلایسمی کتوتیک نامشخص است. انجمن غدد درون ریز کودکان دو مشکل بالقوه در کودکان مبتلا به هیپوگلایسمی کتوتیک را بیان کرده است: افزایش استفاده از انرژی ذخیره شده در کبد و تغییر سریعتر برای تجزیه چربی ها برای تولید انرژی؛ و گاهی اوقات ناتوانی در ذخیره ی موثر چربی و انرژی ماهیچه ای برای حفظ قند خون در محدوده ی طبیعی.

کودکانی که با هیپوگلایسمی به بخش های اورژانس مراجعه می کنند، معمولاً هیپوگلایسمی کتوتیک دارند. در این موارد، علل شایع شامل کاهش مصرف غذا به دلیل یک بیماری، به ویژه مشکلات گوارشی با استفراغ و نخوردن غذا در یک دوره ی نسبتا طولانی است. دوره های طولانی بدون غذا خوردن می تواند باعث هیپوگلایسمی کتوتیک در کودکان شود.

آیا هیپوگلایسمی کتوتیک در کودکان شایع تر است؟

هیپوگلایسمی کتوتیک در کودکان خردسال شایع تر است.کودکان به ویژه آسیب پذیر هستند زیرا بدن آنها نیاز به انرژی بیشتری دارد و ذخایر کمتری از گلوکز ذخیره شده دارند. کودکان معمولاً در سنین 5 تا 6 سالگی بر این عارضه غلبه می کنند زیرا مدیریت سطح قند خون در بدن آنها بهبود می یابد.

با این حال، موارد نادری از هیپوگلایسمی کتوتیک در بزرگسالان وجود دارد.

علائم هیپوگلایسمی کتوتیک

علائم شایع هیپوگلایسمی کتوتیک عبارتند از:خستگی،تحریک پذیری، گرسنگی،سردرد،سرگیجه، لرزش، رنگ پریدگی، تغییرات خلقی یا رفتاری ناگهانی، حرکات ناگهانی و  مشکل در تفکر.

در موارد نادر، هیپوگلایسمی کتوتیک می تواند علائم جدی تری مانند تشنج ایجاد کند.

درمان هیپوگلایسمی کتوتیک

هیچ درمان خاصی برای هیپوگلایسمی کتوتیک به جز دادن قند وجود ندارد. هنگامی که کودک چیزی حاوی قند می خورد یا چیزی مانند آب میوه یا نوشابه می نوشد، علائم باید بهبود یابد.

در موارد دیگر، پزشک ممکن است تزریق گلوکز را مستقیماً به جریان خون توصیه کند. گلوکز خون باید در عرض چند دقیقه پس از مصرف قند یا دریافت سرم قندی به حالت عادی بازگردد.

پزشکان ممکن است در مورد رژیم غذایی کودک سوالاتی از والدین بپرسند و در مورد چگونگی اطمینان از دریافت قند کافی و اجتناب از دوره‌های طولانی نخوردن غذا توصیه‌هایی ارائه کنند، جایی که این مشکل وجود دارد. همچنین ممکن است به خانواده ها توصیه شود که در صورت ادامه دار بودن شرایط کودک، بر قند خون و کتون های خون کودک نظارت داشته باشند.

خلاصه

هیپوگلایسمی کتوتیک زمانی اتفاق می افتد که بدن سطوح قند خون پایین را تجربه می کند و باعث می شود که چربی ها برای تولید انرژی تجزیه شده و کتون تولید شود. معمولاً کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث خستگی، تحریک پذیری و لرزش می شود. بیشتر کودکان با رشد و افزایش سن و بهبود تنظیم سطح قند خون دربدنشان، دیگر به این بیماری مبتلا نمی شوند.

این عارضه می تواند بدون دیابت رخ دهد و به طور معمول فقط کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. علل هیپوگلایسمی کتوتیک همیشه مشخص نیست، اما می تواند نتیجه ی یک بیماری یا یک دوره طولانی نخوردن غذا باشد. پزشکان معمولاً این عارضه را با دادن مواد قندی یا سرم حاوی گلوکز درمان می‌کنند، اما چنانچه این وضعیت ادامه یابد ممکن است یک دوره نظارت نیز لازم باشد.

منبع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/ketotic-hypoglycemia#summary