15 نوامبر 2022 - در مقاله اخیراً منتشر شده در مجله ی Metabolites، محققان تأثیر کوتاه مدت رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری و رژیم مدیترانه ای را بر میکروبیوتای روده ی بیماران چاق با موارد جدید از شروع دیابت نوع 2، ارزیابی کردند.

دیابت نوع 2، که علامت اصلی آن هایپرگلایسمی است، منجر به افزایش مرگ و میر به ویژه در اثر بیماری های قلبی عروقی می شود. در حالی که استعداد ژنتیکی افراد را مستعد ابتلا به دیابت نوع 2 می کند، رفتار کم تحرک، عادات غذایی بد و پرکالری نیز به صورت از دست دادن هومئوستازی گلایسمی و متعاقباً چاقی ظاهر می شود.

وجود چربی احشایی و نابجا، که با شاخص توده بدنی (BMI) ارزیابی می‌شود، با مقاومت به انسولین(IR)، که اساس پاتوفیزیولوژی دیابت نوع 2 می باشد، ارتباط دارد. افزایش ترشح لپتین از چربی اضافی باعث از دست دادن کنترل هیپوتالاموس بر دریافت و مصرف انرژی و متابولیسم کربوهیدرات ها می شود و در نتیجه تغییراتی در تنظیم متابولیک غدد درون ریز و تقسیم بندی مواد مغذی[1] (NI) ایجاد می شود. مهمتر از همه، چاقی سبب افزایش نسبت گونه های باکتریاییFirmicutes/Bacteroidetes ، می شود و تنوع میکروبیوتای روده را کاهش می دهد. جامعه باکتریایی ساکن در روده، علاوه بر سایر بیماری ها با پاتوژنز مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 ارتباط دارد.

مدیریت دیابت نوع 2، نیازمند یک رویکرد بیمار محور است که عمدتاً بر بهبود کیفیت رژیم‌ها و منبع درشت مغذی‌ها همراه با فعالیت بدنی و درمان دارویی متمرکز است. در سال های اخیر، انجمن های علمی دستورالعمل های مختلفی را در مورد درمان تغذیه ای دیابت نوع 2 ارائه کرده اند. به طور قابل توجه، رژیم مدیترانه ای، که طرفدار غذاهای گیاهی فرآوری نشده و کاهش گوشت قرمز و غذاهای صنعتی، بدون حذف هیچ دسته غذایی است، معمولا توصیه می شود. اخیراً، انجمن‌های علمی همچنین شروع به ترویج رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری کرده‌اند که کربوهیدرات‌ها را محدود می‌کند و سپس به تدریج آنها را دوباره به بدن معرفی می‌کند و نتیجه مطلوبی بر وزن بدن و پارامترهای متابولیک دارد.

مطالعات همچنین تغییرات میکروبیوتای روده را با چاقی و تغییرات متابولیک معمول در دیابت نوع 2 مرتبط کرده اند. اگرچه، مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی برمیکروبیوتای روده تأثیر می گذارد، تنها چند مطالعه اثرات رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری را بر میکروبیوتای روده، به ویژه در بیماران مبتلا به دیابت نوع  2بررسی کرده اند.

در مورد این مطالعه

در مطالعه حاضر، محققان تاثیر کوتاه‌مدت رژیم‌های غذایی رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری و رژیم مدیترانه ای را بر پروفایل میکروبیوتای روده در 11 بیمار چاق با شروع جدید دیابت نوع 2 ارزیابی کردند. این مطالعه دارای دو گروه پنج و شش نفری بود که به ترتیب از رژیم‌های غذایی کم کالری مدیترانه ای و رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری پیروی کردند. این تیم اندازه گیریهای آنتروپومتریک، بالینی، متابولیک، سبک زندگی و کیفیت زندگی را در ابتدا و بعد از دو و سه ماه از رژیم های غذایی ارزیابی و مقایسه کردند.علاوه بر این، آنها پروفایل میکروبیوتای روده این بیماران را پس از دو ماه، همراه با یک ارزیابی مختصر آنتروپومتریک با هم مقایسه کردند.

نتایج

نتایج مطالعه ی حاضر مزایای بالقوه کوتاه مدت پروتکل رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و چاقی که دارو مصرف نمی کردند، نشان داد. این مزایا بیشتر از مزایای مشاهده شده با یک رژیم مدیترانه ای در مورد کاهش وزن و تأثیر برمیکروبیوتای روده بود، اگرچه تحقیقات بیشتر ضروری است. رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری، همچنین تأثیر مفیدتری بر فنوتیپ میکروبی روده داشت. علاوه بر این، گروه کتوژنیک بهبود قابل توجهی در نمرات ترکیبی فیزیکی و ذهنی در پرسشنامه کیفیت زندگی نشان داد، در حالی که گروه رژیم مدیترانه ای کاهش جزئی را نشان داد.

همچنین، دو بیمار در هر گروه مورد مطالعه، که در ابتدا بی تحرک بودند، پس از 3 ماه نسبتاً فعال شدند، اگرچه میانگین سطح فعالیت بدنی در طول دوره مداخله، تفاوتی نداشت.

مطابق با تحلیل‌های قبلی، در گروه مدیترانه ای هیچ تغییری در مسیرهای متابولیکی در طول زمان رخ نداد. در مقابل، نویسندگان به ارتباط قوی با بیوسنتز استروئیدها و کاروتنوئیدها و مسیرهای اتصال انتهایی غیرهمولوگ[2] در گروه کتوژنیک اشاره کردند. به همین ترتیب، گروه کتوژنیک یک همبستگی منفی قوی بین سه مسیر بیولوژیکی دیگر نشان داد که بیوسنتز پنی سیلین و سفالوسپورین، تجزیه لیمونن و پینن، و مسیرهای تخریب اتیل بنزن را در بر می گیرد. در مطالعات بعدی باید بررسی گردد که آیا کاهش مشاهده شده نتیجه مستقیم رژیم غذایی یا کاهش غیر مستقیم سطح قند خون است.

نتیجه گیری

در مطالعه ی حاضر، پس از سه ماه، بیماران در هر دو گروه رژیم مدیترانه ای و کتوژنیک کاهش قابل توجهی را در وزن و BMI، تجربه کردند. با این حال، افرادی که تحت رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری قرار گرفتند، کاهش قابل توجهی را در وزن بدن، BMI، اندازه ی دور کمر و توده ی چربی نسبت به افرادی که رژیم مدیترانه ای را دنبال کردند، بدون هیچ تفاوت معنی‌داری در تغییرات توده ی ماهیچه ای نشان دادند. علاوه بر این، بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری را دنبال کردند، اما نه رژیم کم کربوهیدرات، کاهش قابل توجهی در مقادیر هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) و بهبود قابل توجهی را در الگوهای غذایی و کیفیت زندگی نشان دادند. علی‌رغم مزایای بالقوه به ‌دست ‌آمده با رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری در کوتاه‌مدت، نیاز فوری به مطالعات بعدی طولانی‌تر با گروه‌های بزرگ‌تر برای تایید استفاده از رژیم کتوژنیک به عنوان یک مدل رژیم غذایی موثر در مدیریت دیابت نوع 2 برای افراد چاق وجود دارد.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20221115/Ketogenic-diet-may-show-more-promising-results-than-Mediterranean-diets-in-short-term-type-2-diabetes-management.aspx