با کشف رابطه بین دیابت نوع 1، پاسخ به اینترفرون و عفونت ویروسی، اولین قدم برای ابداع درمان های پیشگیرانه برداشته شد

9 مارس 2021- در مطالعه ای از یک تیم بین المللی از محققان از مرکز دیابت هلمولتز در مونیخ، انستیتوی علوم پزشکی و بالینی دانشکده پزشکی دانشگاه اکستر و گروه پزشکی دانشگاه تنسی، نقش پاسخ های اینترفرون به عفونت های ویروسی، و تاثیر آن بر تولید انسولین و التهاب در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، کشف گردید. درک این مکانیسم اولین قدم در جهت ایجاد روشهای درمانی پیشگیرانه یا مداخلات پزشکی برای افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 1 است. یافته های این تحقیق درScience Advances  منتشر شده است.

دیابت نوع 1 (T1D) اغلب به عنوان "دیابت کودکان" شناخته می شود. این یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله می کند که نتیجه آن وابستگی مادام العمر به درمانهای جایگزین انسولین است. نشانگرهای ژنی خاصی برای استعداد ابتلا بهدیابت نوع 1 کشف شده اند، اما اینکه آیا این بیماری پاسخی به علل محیطی است یا ژنتیکی هنوز مشخص نیست. از تزریق انسولین و دستگاه نظارت بر قند خون از طریق انگشت یا نظارت مداوم بر قند خون برای تأمین انسولین کافی در بدن استفاده می شود. با این حال، این روش درمانی معمولاً برای حفظ سطح طبیعی قند خون پیچیده و ناکافی است، و برای اطمینان از تنظیم دقیق قند خون در کنار آن به مقررات سختگیرانه ی رژیم غذایی نیاز است. هنوز هیچ درمان قطعی و یا درمان پیشگیرانه ای برای این بیماری وجود ندارد.

اینترفرون ها، پروتئینهایی هستند که در پاسخ به حمله ی ویروسی آزاد می شوند و نقش اصلی را در پاسخ ایمنی بدن بازی می کنند. در حالی که مدت هاست ارتباط اینترفرون ها بادیابت نوع 1مشخص شده است، ماهیت این رابطه کاملاً شناخته نشده است.

دکتر ترزا رودریگز-کالوو، نویسنده ی مسئول این مطالعه و رهبر این گروه جوان در واحد تحقیقات پاتولوژی دیابت نوع 1 در انستیتوی تحقیقات دیابت هلمهولتز مونیخ، درباره این تحقیق گفت: هدف مطالعه ما این بود که پاسخ های اینترفرون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در لوزالمعده بررسی کنیم. برای این منظور، ما نمونه هایی از پانکراس را که از طریق شبکه ی اهدا کنندگان اعضای پانکراس مبتلا به دیابت nPOD[1] به دست آورده و مطالعه کردیم.

محققان با استفاده از نمونه های لوزالمعده ی اجساد مبتلا به دیابت و بدون دیابت- در مجموع 280 نمونه - توانستند وجود یا عدم وجود پاسخ اینترفرون و به طور همزمان، رابطه ی پاسخ اینترفرون به وجود یا عدم وجود عفونت ویروسی را بررسی کنند.

دکتر رودریگز-کالوو، گفت: ما مشاهده کردیم که چندین حسگر اینترفرون در جزایر لانگرهانس بیان می شوند. جزایر لانگرهانس، مناطق کوچکی از بافت های تولید کننده هورمون هستند که در لوزالمعده پراکنده شده اند. یک انسان بالغ حدود یک میلیون جزیره ی لانگرهانس دارد. یک مشاهده ی جالب این بود که در افراد دیابتی، این حسگرهای اینترفرون عمدتا در جزایری مشاهده می شدند که سلولهای تولید کننده انسولین هنوز در آنها وجود داشت. با این حال، تشخیص این مولکولهای پاسخ به اینترفرون، با بیان کم ژنهایی که برای ترشح انسولین مهم هستند، همراه بود، این موضوع نشان می دهد که تغییری در تولید انسولین در این جزایر در حال رخ دادن است.

دکتر رودریگز کالوو اظهار داشت: این حسگرهای اینترفرون همچنین در جزایری موجود بودند که تعداد زیادی سلول ایمنی بدن در آنجا وجود داشت که نشان می دهد آنها التهاب را القاء می کنند. ما همچنین ارتباطی را بین این مولکول ها با پروتئینی از کپسید انتروویروس ها مشاهده کردیم که نشان می دهد آنها در پاسخ به عفونت های ویروسی القا می شوند، همانطور که ما در مورد پاسخ های اینترفرون انتظار داریم.

به طور خلاصه، دکتر کالوو توضیح داد: ما دریافتیم که در لوزالمعده افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ، چندین مولکول که در پاسخ به اینترفرون ها تولید شده اند، تأثیر منفی بر تولید انسولین دارند، در حقیقت باعث التهاب می شوند و سلولهای ایمنی که توانایی کشتن سلولهای بتا را دارند، جذب می کنند. داده های ما همچنین نشان می دهد که تشخیص این مولکول ها در لوزالمعده به عفونت های ویروسی مرتبط است.

دکتر کالوو، گفت: مطالعه ی ما اهمیت بالقوه مداخلاتی را نشان می دهد که از بروز عفونتهای ویروسی در افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 1 و همچنین در افرادی که از قبل به این بیماری مبتلا هستند، جلوگیری یا عفونت ویروسی را از بین می برند. همچنین از استفاده از استراتژی های درمانی که می تواند التهاب ناشی از اینترفرون را در افراد دیابتی نوع 1 کاهش دهد، پشتیبانی می کند.

وی توضیح می دهد: هدف فعلی ما توصیف بیشتر این پاسخ های ایمنی و بررسی چگونگی کنترل آنها است. ما همچنین می خواهیم بررسی کنیم که چگونه سیستم ایمنی بدن پروتئین های ویروسی و همچنین پروتئین های خودی را در طی دیابت نوع 1 تشخیص می دهد تا بتوانیم حمله ایمنی به سلولهای بتا را متوقف کنیم. از نظر تئوری، این مداخله می تواند از بروز T1D در افراد در معرض خطر جلوگیری کند. توسعه ی چنین درمانی به کار بسیار بیشتری در آزمایشگاه نیاز دارد، اما شناسایی این مکانیسم پاسخ ایمنی خود تخریبی و ارتباط آن با دیابت نوع 1 و عفونت ویروسی یک جهش عظیم در تولید داروهای پیشگیرانه یا درمانی است.

دکتر رودریگز کالوو از اینکه قادر به انجام این مطالعه بر روی بافتهای انسانی شده است، قدردانی کرد، او گفت: این گامی در جهت از بین بردن برخی عدم اطمینان ها بین مدلهای حیوانات کوچک و پاسخ ایمنی انسان است. این تحقیق بدون اهدای پانکراس توسط خانواده اهدا کنندگان عضو و بدون کمک و حمایت بنیاد دیابت نوجوانان (JDRF) و شبکه اهداکنندگان اعضای پانکراس با دیابت (nPOD) امکان پذیر نبود.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-03-relationship-diabetes-interferon-response-viral.html

 



[1]سازمانی که لوزالمعده انسان و بافت های مرتبط با آن را برای تحقیقات پزشکی فراهم می کند