نقش رژیم غذایی در عوارض دیابت

2 جولای 2019 - دیابت نوع 1 و 2 بر سلامت لایه ی داخلی عروق خونی تأثیر می گذارند. افرادی که مبتلا به دیابت هستند، اغلب عوارض ناشی از آسیب دراز مدت به رگ های خونی را در چشم ها، قلب و سایر اعضای بدن خود تجربه می کنند. یکی از اولین نشانه های التهاب سیستمیک در رگ های خونی، افزایش چسبندگی سلول های ایمنی به پوشش داخلی عروق است. با ادامه ی التهاب و آسیب میکرووسکولار در بافت حساس به نور در پشت چشم( شبکیه)، رتینوپاتی دیابتی می تواند ایجاد شود. رتینوپاتی دیابتی عامل اصلی کاهش شدید بینایی و نابینایی است. یک سوال اساسی در تحقیقات دیابت این است که کدامیک از اجزای رژیم غذایی با افزایش سطح قند خون، کلسترول و چربی خون مرتبط هستند و می توانند موجب وارد شدن آسیب به رگهای خونی شوند. در یک تحقیق جدید توسط محققان بریگهام و بیمارستان زنان، اجزای رژیم غربی - که غنی از شکر، کلسترول و چربی است - که ممکن است عوارض دیابت را بدتر کند، بررسی شد. محققان اثرات چربی های مختلف رژیم غذایی را بر روی اولین علائم مولکولی التهاب و آسیب در شبکیه در یک مدل جونده ی آزمایشگاهی دیابت نوع 1 بررسی کرد. نتایج این تحقیق در نشریه FASEB منتشر شده است.

دکتر علی حافظی مقدم، مدیر آزمایشگاه نانو تصویربرداری مولکولار بیومارکرها دربریگهامو دانشیار رادیولوژی در دانشکده ی پزشکی هاروارد گفت: اطلاعات دقیق در مورد اثرات تغذیه بر ایجاد و پیشرفت بیماری نادر است، اما تحقیقات پایه ای در مدل های پیش بالینی می تواند به یافتن اطلاعات در این زمینه کمک کند. ما می خواهیم بدانیم که چه کسانی در معرض خطر رتینوپاتی دیابتی قرار دارند و اینکه چه گامهای تغذیه ای را می توان برای کاهش پیشرفت بیماری برداشت، اما برای انجام این گامها، ابتدا باید اثرات و بر هم کنش مولکول های مختلف رژیم غذایی را درک کنیم.

برای انجام این کار، محققان از یک مدل موش صحرایی مبتلا به دیابت نوع 1، (streptozotocin (STZ)-diabetic rats)استفاده کردند. این مدل توانایی تولید انسولین را نداشته و سطح قند و چربی در خون آنها بالا است. محققان رژیم های غذایی پر چرب با ترکیبات مختلفی از اسیدهای چرب، مقادیر متوسطی از کربوهیدرات ​​و بدون قند، را برای بررسی تاثیر اجزای یک رژیم غذایی خاص بر آسیب های عروقی دیابت تولید کردند. محققان موش های دیابتی STZ را با این رژیم های غذایی تغذیه کردند و سپس تجمع سلول های ایمنی و سایر اطلاعات مرتبط با آسیب به رگ های خونی شبکیه را مورد بررسی قرار دادند.

برای بررسی شبکیه ی موشهای صحرایی، این تیم قبلا یک تکنیک منحصر به فرد تصویربرداری مولکولی مبتنی بر نانوپروب را ابداع کرده بود. آنها نانوذرات(نانوپروب ها) یا مولکول های خاصی را به جریان خون موش تزریق می کنند، که مولکولهای خاصی را در شبکیه هدف قرار می دهند که سلولهای ایمنی به این مولکولها در شبکیه متصل می شوند. با استفاده از میکروسکوپ روبشی هم‌کانون لیزری[1](کانفوکال) در حیوانات زنده، محققان تصاویری را از شبکیه ی موش ها گرفتند که انباشت نانو پروب ها را بوضوح نشان می داد. دکتر حافظی مقدم تصویر نانو پروب های روشن فلورسنت در شبکیه را به "آسمان یک شب پر ستاره " تشبیه کرد، جایی که تعداد ستاره ها در مورد وضعیت شبکیه، اطلاعاتی را در اختیار محققان قرار می دهند.

محققان دریافتند که نه میزان بالای چربی های اشباع شده و نه چربی های غیر اشباع سبب افزایش آسیب به شبکیه در این مدل حیوانات نمی شود، بلکه ترکیب مقادیر بالایی از کلسترول غذایی با اسید های چرب اشباع خاصی که در رژیم غربی بوفور وجود دارند، این آسیب را افزایش می دهد.

افزایش قند خون (هایپرگلایسمی) یکی از علامت های رایج در دیابت نوع 1 و 2 می باشد، اگرچه مکانیسمهای این دو نوع بیماری با هم متفاوت هستند. از آنجایی که عوارض دیابت در بیماران اغلب بعد از قرار گرفتن در معرض هایپرگلایسمی به مدت طولانی مشاهده می شود، تاکنون مطالعه ی مکانیسم های عوارض در مدل های حیوانی به طور سنتی با تأکید کمتر بر شیوه ی ایجاد هایپرگلایسمی در این حیوانات انجام شده است. محققان در حال حاضر یک مدل واقع بینانه از دیابت نوع 2 معروف به موش صحرایی نیل (Nile Grass Rat) را معرفی کرده اند و در آینده، تاثیر سایر مواد غذایی را در آسیب های عروقی در دیابت نوع 2 در این مدل بررسی خواهند کرد.

پرفسور Aliaa Barakat، نویسنده ی ارشد و یکی از محققان آزمایشگاه نانو تصویرسازی بیومارکرهای مولکولی درBrigham، گفت: این تحقیق پایه ای و اساسی برای بررسی دقیق تر رابطه ی بین سطوح چربی خون، چربی های رژیم غذایی و توسعه عوارض دیابت انجام شد. کربوهیدراتهای غذایی و چربی های رژیم غذایی دارای اثرات متابولیکی مرتبط با همپوشانی هستند. در آزمایش های آینده به بررسی طیف تغییرات هورمونی مشخصه ی دیابت نوع 1 درمان شده و دیابتی نوع 2 درمان شده و درمان نشده خواهیم پرداخت. در کار بعدی همچنین مکانیسم های پشت این یافته ها را که مربوط به تعامل بین قند، کلسترول و اسیدهای چرب اشباع موجود در رژیم است، بررسی خواهیم کرد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2019-07-foundational-explores-role-diet-diabetes.html

 



[1]laser-scanning confocal microscopy